Batı Anadolu’daki tiyatro maskları

Abstract

Tiyatrolar antik dönemde insanların sosyal vakitlerini geçirme ve ortak buluşma noktalarından birisi olması itibariyle gelişmiş her kent için büyük önem arz etmiş ve bu doğrultuda binlerce kişi kapasiteli mega yapılar şeklinde inşa edilmişlerdir. Kentin elinde bulunan geniş maddi imkanlar ve nüfusu ile doğru orantılı olarak mimari anlamda kendi dönemlerinin en üst inşa teknikleriyle yapılmışlardır. Tiyatro komplekslerinde yapının en önemli bölümlerinden birisi olan sahne binası ise tarihsel süreç içerisinde mühendislik ve mimarlık anlamında gelişmeler kaydetmiştir. Bu tarzdaki bir yapının mimari anlamdaki bütünü ise heykeltıraşlık eserleriyle tamamlanmıştır. Anadolu’daki birçok tiyatro heykel, kabartma ve mimari bezemeleri ile kendi üsluplarını ve dönemin modasını en iyi şekilde bu yapılarda oluşturmuştur. Tiyatro maskları ise bu alanda salt heykeltıraşlık özellikleri ile değil yapının mimari bütünlüğü içerisinde tamamlayıcı ve estetik görselleriyle izleyici üzerinde yoğun bir etki bırakmış olmalıydı. Tiyatro maskları, mimari heykeltıraşlık eserlerinin yanı sıra birçok farklı malzeme grubunda da işlenmiş ve farklı kullanım alanlarına hitap etmiştir. Geniş bir coğrafi dağılım alanını kapsayan bu çalışma, antik dönemde yapılan her figürsel ögenin kendisine has bir anlamı ve yapıdaki kullanım işlevi ile olan bağlantısından yola çıkarak, tiyatro masklarının yapılmasına neden olan süsleme, anlam ve düşünce amaçlarına ışık tutmayı hedeflemiştir.

Theatres were really important for each and every city as a place for people to pass their social time and one of the shared meeting point at ancient ages, so theatres are developed by time and accordingly people built them as mega constructions capacitated for thousands of people. With parallel to populations and the vast financial capabilities of the city theaters were built as state of the art architecture on their ages. One of the most important part of the theater complexes is floor building which developed architecturally and also on engineering end during the historical processes. This type of building architecturally entirely completed by statutes. Lots of theatres on Anatolia bear the fashion of their era on their statues, reliefs and decorations with the most remarkable way. Theatre masks are on the other hand must be beyond just a decorative statuary, they must had intensely impressed audiences by their harmony between aesthetic visuals and architecture of the structures. Theatre masks are processed in lots of different material groups and touched many different usage beside architectural sculpture. Covering a vast range of geographic marks this study aims to shed light on the meaning and thinking purposes behind the creation of decorations lead to theatre masks via usage purpose on the structure and taking into account that every figure built on ancient ages has a meaning.