Standart süreli yağış şiddetlerinin eğilim analizi yöntemleriyle incelenmesi

Abstract

Dünya ekosistemindeki değişimlerin sonucu ortaya çıkan küresel ısınma, günümüzde insanlığın en önemli sorunlarından birini oluşturmaktadır. Dünyadaki sıcaklık artışı ile buzul kütle miktarındaki azalma, beraberinde deniz suyu seviyesinde yükselme ve yağışlardaki düzensizlikler bu problemlerin varlığını gözler önüne sermektedir. Özellikle yağışlardaki düzensizlikler, mevcut ve planlanan su yapıları açısından büyük önem arz etmektedir. Ülkemizde son zamanlarda; uzun yıllarda ölçülen yağış ortalaması verilerinde düzensizlikler, azalmalar ve yağış şiddetlerinde düzensizlikler sık sık görülmektedir. Bu bulgular Türkiye’nin de küresel ısınmadan farklı boyutlarda etkilendiğini göstermektedir. Çalışmada, Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nden temin edilen gözlem süresi 20 yıldan fazla olan Türkiye’deki 207 gözlem istasyonuna ait Standart Sürelerde Gözlenen Maksimum Yağış Verilerinden elde edilen Standart Süreli Yağış Şiddeti Verileri kullanılarak istasyonlardaki yağış şiddetlerinin eğilimleri tespit edilmiştir. Eğilim tespit edilirken Mann Kendall ve Spearman’ın Rho, baskınlık belirlemede ise Yenilikçi Eğilim Çözümlemesi yöntemleri kullanılmıştır. İstasyonlara ait verilerdeki her bir standart süre için Mann-Kendall ve Spearman’ın Rho eğilim belirleme yöntemleri ile eğilimler, yenilikçi eğilim çözümlemesi kullanılarak veri setlerindeki baskınlık belirlenmiştir. Belirlenen sonuçlar eşliğinde her bir standart süre için kullanılan istasyonların eğilim ve baskınlık haritaları hazırlanmıştır.

World as a result of changes in the emerging ecosystem of global warming today is one of humanity's most important issues. Reduction in glacial mass of the world with increase in temperature, irregularities in rainfall and rising sea water levels along reveals the existence of these problems. In particular, irregularities in rainfall, is of great importance in terms of existing and planned water structures. Recently in our country; irregularities in the average precipitation data measured in years, the reduction in rainfall intensity and irregularities are seen frequently. These findings indicate that Turkey is also affected by global warming in different sizes. In the study, General Directorate of Meteorology supplied the observation period of 20 years which is derived from the observed maximum rainfall data standard in time of 207 observation stations in Turkey Standard Periodical Precipitation Violence has been identified trends of rainfall intensity at the stations using the data. Mann Kendall and Spearman's Rho were detected trends, and trend analysis to determine the dominance of innovative methods were used. Mann-Kendall and Spearman's Rho trend-setting methods and trends in the data for each standard time the station has been determined dominance in the data set using the innovative trend analysis. trends and dominance map of stations used for each time accompanied by a standard specified results are prepared.