Azerbaycan türkçesinin söz varlığının Türkiye türkçesi ile karşılaştırılması

Abstract

Azerbaycan Türkçesi ve Türkiye Türkçesi Türk lehçeleri arasında birbirine en yakın lehçelerdendir. Bu çalışmada iki lehçenin söz varlıklarındaki ortaklıklar ve farklılıklar tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmamızın temel referansı Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü olmuştur. Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü ortaklıkları göstermek maksadıyla hazırlanmış bir sözlük değildir. Bu sebeple çalışmamızda ortaklıkları tespit edebilmek için diğer basılı ve çevrimiçi sözlükleri de kullandık. Bunlardan Eş ve Yakın Anlamlı Kelimeler Sözlüğü, Azerbaycan Dilinin Diyalektoloji Sözlüğü, Türkiye Türkçesi Derleme Sözlüğü, en başta yararlandığımız sözlüklerdendir. Her iki lehçenin ağızlarındaki ortak kelimeleri de çalışmamıza dâhil ettik. Bu kapsamda 7387 kelime tek tek ele alınmıştır. Ayrıca söz konusu 7387 adet kelimenin içinde karşımıza çıkan yalancı eş değerler de tespit edilmiştir. Sonuç olarak Oğuz grubu içinde yer alan Türkiye Türkçesi ve Azerbaycan Türkçesinde ortak kelimelerin azımsanmayacak derecede çok olduğu neticesine ulaşılmıştır.

Azerbaijani and Turkish are from the closest dialects among Turkic dialects. In this work, the common and different words were tried to be determined. Our main reference had become Comparative Dictionary of the Turkic Dialects. The Comparative Dictionary of the Turkic Dialects were not prepared in order to determine the common words, so we used the other printed and online dictionaries in order to determine the commonalities. We added the dialectical words to our work. We used initially the Dictionary of Synonymous and Near-synonymous Words, the Dialectal Dictionary of Azerbaijani Language, the Compilation Dictionary of Turkey Turkish among them. We added the common words in both dialects to our work. We approached 7387 words one by one. Additionally we detected the false friends which we met in those 7387 words. As a result, it is concluded that Turkey Turkish and Azerbaijani Turkish which are placed in Oguz branch have many common words to no less a degree.