UV-C ışın stresinin sera şartlarında yetiştirilen fasulye (Phaseolus vulgaris l. cv. atlanta) üzerinde bazı morfolojik ve fizyolojik etkilerinin araştırılması

Abstract

Bu tez çalışmasında, Denizli iklim şartlarında ekolojik olarak yetiştirilebilen Atlanta tipi fasulye (Phaseolus vulgaris L. cv. Atlanta) endüstriyel bitkisi, otomasyonu yapılmış bir sera modelinde yetiştirilmiş ve oluşturulan UV-C stresinin bitki üzerinde meydana getirdiği morfolojik ve fizyolojik etkiler araştırılmıştır. Bitkiler 14 gün boyunca sera şartlarında yetiştirilmiştir. Morfolojik olarak kök uzunluğu ve fide yüksekliği ölçülmüş, yapraklardaki element miktarı ve yaprakların tüy yapısı SEM ile analiz edilerek belirlenmiştir. Fizyolojik olarak, 14 gün sonunda yapraklardaki klorofil a, b ve toplam klorofil miktarları UV spektrofotometre cihazı vasıtasıyla ölçülmüştür. Veriler değerlendirildiğinde; UV-C ışınının morfolojik olarak kök uzunluğunu artırdığı, fide yüksekliğini azalttığı, gövdeyi kalınlaştırdığı, yaprakları sarartarak yaprak ayası alanını küçülttüğü gözlenmiştir. UV-C ışınının fide yüksekliğine tohumların ekiminden sonraki 8. günde önemli etkisi olduğu görülmüştür. UV-C etkisinin, yapraklardaki element miktarını da değiştirdiği, yapraklarda epidermal tüy sayısının artmasına ve tüylerin yapısının bozulmasına neden olduğu bulunmuştur. Fizyolojik olarak ise yapraklardaki klorofil a, b ve toplam klorofil miktarını azaltıcı bir etki yaptığı hesaplanmıştır. Bu azaltıcı etkinin özellikle klorofil b miktarı üzerinde daha çok olduğu bulunmuştur.

In this thesis study, we have studied the morphological and physiological effects of the stress of the UV-C rays on the industrial Atlanta type beans (Phaseolus vulgaris L. cv. Atlanta). That was raised in an automated greenhouse with the ecological conditions of Denizli. The plants were grown in the greenhouse for 14 days. After which their root lenghts and seedling heights were measured morphologic in; the amount of elements in their leaves and feather structure in their leaves were analyzed with on SEM. Physiologically at the end of the 14 days, chlorophyll a, b and the total chlorophyll were measured with the UV spectrophotometer. When the data were interpreted, it was seen that UV-C rays morphologically extended the lenght of the root, reduced the height of the seedling, thickened the body, made the leaves yellower and reduced the areal size of the leaves. The effect of the UV- C ray on the height of the seedling was seen to be greatest on the eighth day. It was also observed that the UV-C ray changed the amount of the elements in the leaves and increased the epidermal feather of the leaves as well as damaging their structure. Physiologically, it was calculated that it decreased the amount of chlorophyll a, b and total chlorophyll. It was found that this reducing effect was most effective particularly on chlorophyll b.