Denizli'deki tekstil işletmelerinde TS EN ISO 9001:2000 standardı ile kurulan kalite yönetim sistemlerinin sağladığı faydaların incelenmesi üzerine bir araştırma

Abstract

Türkiye'de binlerce, dünyada yüz binlerce isletme tarafından uygulanan ve devrim niteliğindekilerin de bulunduğu bir çok yenilik getiren TS EN ISO 9001:2000 standardının, tekstil isletmelerine sağlayacağı 22 iç ve dış fayda Denizli'deki TS EN ISO 9001:2000 belgeli 32 tekstil işletmesine anket uygulanarak ölçülmüştür. Denizli'deki tekstil isletmelerinin üretimlerinin büyük bir kısmını oluşturan havlu, bornoz, ev tekstili ürünlerinin iç piyasadaki talebin düşük olması, isletmelerin çoğunu, yurtdışı piyasaların talep ettiği daha nitelikli ürünleri üreterek ihracata yöneltmiştir. Zaten anket uygulanan tekstil işletmelerinden % 75'i kalitesini yükseltmiş % 50'si üretim maliyetlerini düşürmüştür. Yani Denizli'deki tekstil isletmeleri standardın kaliteyi arttırıcı uygulamaları alanına daha çok yoğunlaşmıştır. Ancak Çin'in piyasalara girmesi, enerji, isçilik ücretleri, SSK primlerindeki artışlar ve döviz kurunun düşmesi sonucunda tekstil isletmeleri yurtdışı siparişler için talep edilen fiyatlarda ürün üretemediklerinden, bu siparişleri alamamaya başlamıstır. TS EN ISO 9001:2000 standardı, tekstil isletmelerinin bu büyük sorununa uygulamaların üretim maliyetleri üzerine yoğunlaşması şartıyla bir çare olabilir. Bu çalışmada, standardın uygulanabilmesi için alt yapı oluşturan, kalite sisteminin dokümantasyonu, dokümantasyon kayıtları ile gerekli süreçlerin belirlenmesi çalışmaları, tekstil isletmelerinin % 80'inden fazlasında; geriye dönük izlenebilirlik, isletmeye sistem getirmesi, isletme kontrolü, süreçlerin yönetimi alanlarında faydalar sağlamıstır. İşletmelerin % 80'den fazlası standardın getirdiği sistem sayesinde iletişim alanında faydalar sağlamıştır. Ayrıca standart uygulamalarından sağlanan faydaların alanları genişleştikçe çalışanların islerine olan motivasyonunun arttığı ile TS EN ISO 9001:2000 belgesinin tekstil isletmelerinin % 87.5'inde imaj ve prestijlerinin yükselttiği görülmüştür. Uygulanan anketle ölçülen dış faydaların yaygınlık ortalaması % 69.66, iç faydaların yaygınlık ortalaması ise % 80.68 bulunmuştur.

TS EN ISO 9001:2000 Quality Management System Standard (QMSS) which has been practised by many companies arround Turkey and World, has brought many innovations. A questionaire had been applied to 32 textile companies-with QMSS certificate-in Denizli; and also the 22 internal and external profits had been inspected. The low internal demand to the home textile, which forms the most part of the productions of textile companies in Denizli; has changed the production of the companies to the export demands with more qualified products. According to the results of the questionaire; 75% of the companies improved their quality and 50% of the companies decreased their production costs. Therefore, textile companies are more focused to the quality increasing applications. Besides the Chinese threat on the market; energy&labour costs, increasing incentive payments to SSK and the exchange rates also influenced the textile companies about the export orders. QMSS, could be a solution for the textile companies to focus on production costs more. With this study; the documentation of the system which is the substructure for the application of standart; feedback possibilities at more than 80% of the textile companies are some of the advantages obtained. More than 80% of the companies get profit at communication fields. Also, motivation of the workers and the prestige of the companies had been increased 87,5% on the market with the application of QMSS. Finally as average widespreadness of the external profits as 69.66% and internal profits as 80.68% had been found with the questionaire applied.