Akışların aktarımında yükselti-alansal üs ilişkisinin belirlenmesi

Abstract

Yüksek Lisans Tezi olarak hazırlanan çalışma, son zamanlarda önemi artan enerji üretimi sektöründe önemli yer tutan Küçük Hidroelektrik Santrallere yönelik olarak düşünülen, genellikle bağlama yerine veri aktarımını ele almıştır. Veri aktarımında genellikle uygulanan yöntem alan oranlarına dayanmakta, bu oranın belli bir üssü olarak dikkate alınmaktadır. Çalışmada bu üssün, “n”, ne (ler) olması gerektiği konusuna değinilmiştir. Bu amaçla denel hidroloji yönteminden yararlanılmıştır. Gerçekte verileri olan bir akım gözlem istasyonunun verilerinin olmadığı ve veri aktarılacak nokta olduğu düşünülmüş, çeşitli yöntem ve farklı üs (“n) değerleri kullanılarak, sözkonusu akım gözlem istasyonunun verileri türetilmiştir. Türetilen verilerle, gerçekte ölçülmüş veriler karşılaştırılarak ve farklı karşılaştırma yöntemleri kullanılarak aktarımın hangi yöntem ve “n” değeriyle yapılmasının daha uygun sonuçlar verdiği saptanmıştır. Sonuçta, tek istasyondan veri aktarımının uygun olduğu, yükselti ile “n” sayısının arasında, 2. dereceden bir polinomla ilişki kurulabileceği belirlenmiştir. Pratik amaçlı olarak, “n” değerinin yükseltiyle değişimi de çizgeleştirilmiştir.

This study prepared as Ms Thesis has handled the data transfer to project section that is thought relevant to small hydroelectric plants which showed a great importance during the last 5-6 years in energy sector. The usual data transferring method of gauged and ungauged hydometeorological stations is based on the ratio of drainage areas and a certain power of them. With this study, it is tried to be determined the degree of power “n” in areas-ratio. With this aim, the experimental hydrology methods are used. The station to which data will be transfered was assumed asungauged station which has measured data in reality. By the as daily and monthly transferred data, various “n” values are selected and, according to various “n” values transferred data are compared with the real data of the mentioned station using various comparison criterions. As a result, during the transferring process, 1 gauged station is sufficient (not necessary to use 2 stations in general) and, the 2nd order polynomial correlation symbolizes quite well the relation between elevation and power “n” by areal-ratio. These graphs are given for all Türkiye’s basins.