Türev ürün kullanımını belirleyen faktörler: Borsa İstanbul üzerine bir uygulama

Abstract

Amerika ve birçok Avrupa ülkesinde türev ürün piyasaları ve türev ürün kullanımları gelişmeye devam etmektedir ancak ülkemizde bu gelişim henüz istenilen düzeye ulaşamamıştır. Şirketler tarafından riskten korunmanın faydası ve önemi anlaşıldıkça, ülkemizde de riskten korunma amaçlı türev ürün kullanımı yaygınlaşacaktır. Bu çalışmada, Borsa İstanbul’daki finans sektörü dışında faaliyette bulunan şirketlerin türev ürün kullanımlarına etki eden faktörler araştırılmıştır. Çalışmada 2007-2014 dönemine ait yıllık veriler kullanılarak panel veri seti oluşturulmuştur. Çalışmada yer alan şirketlerin türev ürün kullanımlarını etkileyen faktörleri belirlemek için EKK yöntemi uygulanmıştır. Döviz, faiz ve toplam türev ürün kullanımını etkileyen faktörlerin araştırıldığı bu çalışmada; şirket büyüklüğünde, büyüme fırsatında, kurumsallıkta, finansal sıkıntıda, faiz ve döviz riskinde meydana gelen artışın türev ürün kullanımını da artırdığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca; karlılık ile döviz türev ürün kullanımı arasında da ters yönlü bir ilişki olduğu sonucu elde edilmiştir.

Product markets and derivative product uses continue to progress in the US and many European countries, but this development has not yet reached the desired level in our country. Understanding the benefits and importance of the risk hedging by the companies, the use of risk hedging products will become widespread. In this study, the factors affecting the use of derivative products of companies operating non-financial sector in Stock Exchange Istanbul were investigated. A panel data set was created using annual data for the period 2007-2014. To determine the factors affecting the use of derivative products by the companies involved in the study, the Least Square Method was applied. In this study, which investigates the factors affecting foreign exchange, interest and total derivative use, the increase took place in the size of the company, growth opportunity, institutionalization, financial distress, interest and foreign exchange risk has also resulted in the increase in the use of derivative products. Also; it is reached a conclusion that there is a negative correlation between profitability and the use of foreign exchange derivatives.