Ticari paket programların deprem yönetmeliği açısından karşılaştırılması

Abstract

Altı örnek betonarme bina tasarımı için, destatik V.5.493, Probina V.14-sp2 ve Sta4cad V.12 yazılımlarının sonuçları, birbiriyle karşılaştırıldı. Bu üç yazılımın, ABYYHY ( 1998 )'e uygunluğu da sorgulandı. Farkı hemen görmek üzere, sadece öz yükü ve deprem yükü ile zorlanan basit örnekler seçildi. Yapı ağırlığı, taban kesme kuvveti, kat deprem yükleri, deprem yükü altında çatı deplasmanı, perde momentleri toplamının toplam devirici momente oranı, zemin gerilmeleri ve bazı elemanların kesit tesirleri ile donatı ve beton metrajları karşılaştırıldı. Önemli sayılabilecek farklar görüldü. Bu farklılıklar, hem yük hem de eleman modelleme kabullerinin farklı olmasından kaynaklanmaktadır. Türkiyedeki betonarme bina statik projelerinin neredeyse tamamı, bugün bu üç paket yazılım ( destatik, Probina ve Sta4cad ) ile üretilmektedir. Yapısal modelleme, yapısal modelin analizi-kesit hesabı, TS 500 ve ABYYHY kontrolleri için, böyle bir yazılımın kullanılması, günümüzde artık şarttır. Bu üç statik-betonarme tasarım yazılımın çizim modülleri, çizim yükünü - işini de çok azaltmaktadır. Fakat bu üç yazılım, bire bir aynı sonuçları vermemektedir. Bu yazılımlara nasıl lisans verildiği ( hangi ortak-standart test probleminin çözüldüğü-hata oranının ne olduğu ) belli değildir. Her yazılım firması, kendi değerlerini - referanslarını, % 100 doğru olarak göstermektedir. Halbuki değişik versiyonların sonuçları arasında bile, ciddi farklılıklar bulunmaktadır ( yazılım önce satılmakta, hataları sonra ayıklanmaktadır ). Bu konuda yapılan araştırmalar da çok yetersizdir. Bakanlık ( veya MO ), hiç değilse ilgilileri uyarmak üzere, bu yazılım denetimini ( sonuçların farkını ), belli aralıklarla gündeme getirmelidir.

Today almost all rc buildings in Turkey are designed and analyzed by means of three ( Idestatic, Probina and Sta4cad ) software. Outputs of these software are compared to each other and checked whether they conform with the Turkish Seismic Code ( 1998 ) or not. Six simple rc design cases ( subjected dead load and earthquake forces only ) are considered to show possible primary discrepancies. Total weight, base shear force, earthquake force of each story, roof drift under seismic effects, ratio of total bending moment of shear walls to overturning moment, soil stresses and section properties of certain structural elements are found by means of three software and compared to each other. Significant differences are observed between them. Simplifying assumptions for loads and models of structural elements causes these primary significant differences, since they are not the same for each program. Unfortunately these commercial special purpose software have not been run for a standard ( the test ) design case in any way. Each developer firm presents its own references individually ( but not clearly ). Besides quite different output values can be computed by means of different versions of each program involved. Test runs of the most recent versions of these software must be periodically announced by a referee committee, to compare outputs obtained and to show discrepancies, if any.