Bazı geofit ekstraktlarının farklı biyolojik aktivitelerinin araştırılması

Abstract

Bu çalışmada Allium reuterianum Boiss., Cyclamen coum Miller, Hyacinthella lineata (Steudel) Chouar, Ornithogalum umbellatum L. ve Sternbergia clusiana Ker-Gawl. geofit türlerinin toprak altı ve toprak üstü kısımlarının antioksidan, antibakteriyel, sitotoksik, insektisit, antihelmint aktiviteleri ile fenolik bileşen kompozisyonları araştırılmıştır. Etanol, metanol ve aseton çözücüleriyle gerçekleştirilen ekstraksiyonlar sonucunda en yüksek ekstraksiyon verimleri metanol ekstraksiyonlarında gözlenmiştir. Etanollü, metanollü ve asetonlu ekstraksiyonlarının antioksidan aktivitelerini belirlemek için DPPH, FRAP, ABTS, ?-karoten-linoleik asit yöntemleri kullanılmıştır. Ekstraktlar içerisinde en yüksek toplam antioksidan aktiviteye sahip S. clusiana toprak altı metanol ekstraktı (%85.91) olmuştur. Ayrıca toplam fenolik ve flavonoid madde miktarları belirlenmiştir. Bulunan toplam fenolik ve flavonoid miktarları ekstraktların antioksidan aktiviteleri ile uyumlu bulunmuştur. Bitkilerin fenolik bileşenleri HPLC yöntemi ile tayin edilmiştir. Metanol ekstraktlarının antibakteriyal etkisi ise iki farklı bakteri ile mikrodilüsyon metoduyla MIC değerleri belirlenmiştir. A. reuterianum türü her iki bakteri türüne karşı daha etkili olmuştur. Metanol ekstraktların sitotoksik etkisi, Brine shrimp (Artemia salina) genel toksisite testi ile belirlenmiş ve letal konsantrasyon (LC50) değeri toksik olarak bulunmuştur. İnsektisit aktivite için Culex pipiens (sivrisinek) ve Musca domestica (ev sineği) larvaları üzerindeki toksik etki araştırılmıştır. Uygulamalarda her bir ekstrakt için konsantrasyon arttıkça sivrisinekler için yaşama yüzdesinin azaldığı belirlenmiştir. Antihelmint aktivite testi parazit nematodlar ile üç farklı dozda yapılmıştır ve ölüm süreleri kaydedilmiştir. En etkili ekstrakt en kısa zamanda (20 dk) ölüm veren S.clusiana toprak altı ekstraktı olmuştur.

In this study antioxidant, antibacterial, cytotoxic, insecticidal and antihelmintic activities with phenolic component composition, of the underground and aboveground parts of Allium reuterianum Boiss., Cyclamen coum Miller, Hyacinthella lineata (Steudel) Chouar, Ornithogalum umbellatum L. ve Sternbergia clusiana Ker-gawl. were investigated. As a result of extractions carried out with ethanol, methanol and acetone solvent, the best extraction yield was observed in methanol extraction. DPPH, FRAP, ABTS, ?-carotene-linoleic acid methods were used to determine antioxidant activity of extraction with ethanol, methanol and acetone. The highest total antioxidant activity among extracts were found S. clusiana underground methanol extract (85.91%). Total phenolic and flavonoid contents of each extract were also determined. Total phenolic and flavonoid amounts were found to be consistent with the antioxidant activities of the extracts. Phenolic compounds compositions of plants were determined by HPLC method. Antibacterial activity of methanol extracts is detected MIC values by microdilution method against two bacteria. A. reuterianum species are more effective against two bacterial strains. Cytotoxic effects of the extracts were determined by means of brine shrimp (Artemia salina) overall toxicity test, and lethal concentiration (LC50) value was found to be toxic. The toxic effect was investigated on Culex pipiens (mosquito) and Musca domestica (housefly) larvaes for insecticidal activity. On the treatments it was found out that, when the concentration for all of the insecticides increased the survival percentage decreased for mosquito. Antihelmintic activity test was performed with parasitic nematodes in three different doses and death times of parasitic nematodes were recorded. The most effective extract was S.clusiana underground which gave death the shortest time (20 min).