Suda çözünen bazı azokaliks[4]aren türevlerinin sentezi ve tekstil liflerinin boyanmasında uygulanabilirliği

Abstract

Bu çalışmada, suda çözünen azokaliks[4]aren türevi boyarmaddelerin sentezlenmesi amaçlanmıştır. Sentezlenen bu boyarmaddeler pamuk, yün, asetat, poliester ve poliamid elyafların boyanmasında boyarmadde olarak kullanılabilecek yapıdadır. Sentezlenen azokaliks[4]aren bileşiklerinde bulunan kromofor gruplar ışığı absorplama yeteneğine sahip ve renkli bileşiklerdir. Literatürde varolan benzer yapılı diğer bileşiklerden temel farkı sudaki çözünürlükleri ve tekstil materyalindeki haslık özellikleridir. Çalışmada, yeni suda çözünen azokaliks[4]aren türevleri sentezlenmiştir. Elde edilen bileşiklerin yapıları spektroskopik yöntemlerle (UV-vis, FT-IR, ve 1H-NMR) ve element analizleriyle aydınlatılmıştır. Bu boyarmaddelerin pamuk, yün, asetat, poliester ve poliamid elyaflarını boyama kabiliyeti incelenmiştir. Boyarmaddelerden bazılarının naylon ve yün elyaflarını düzgün bir şekilde boyadığı görülmüştür. Naylon ve yünü boyayabilen bu boyarmaddeler yine bu elyafların boyanmasında kullanılan ticari bir boya (Isolan Gelb SGL) ile karşılaştırmalı bir şekilde boyanmış ve haslık değerleri kıyaslamalı olarak incelenmiştir. Ayrıca, elde edilen suda çözünen azokaliks[4]aren boyarmaddelerin asidik-bazik ortamlarda ve değişik çözücülerde absorbsiyon özellikleri incelenmiştir.

This study aimed to the synthesis of water-soluble azocalix[4]arene derivative are dyes. Synthesized the dyes have structure which can be used as a dyestuff for cotton, wool, acetate, polyester and polyamide fibers. Synthesized azocalix[4]arene compounds capable of absorbing light in the chromophore groups and color compounds. Existing literature, the basic difference of other similar compounds structure is in water resolutions and their fastness properties in textile material. In the study, a new water soluble azocalix[4]arene derivatives were synthesized. Structures of compounds obtained by spectroscopic methods (UV-vis, FT-IR, and 1H-NMR) and elemental analysis is elucidated. These dyes cotton, wool, acetate, polyester and polyamide fibers studied dyeing ability. Some dyes were dyed nylon and wool fibers properly. Nylon and wool dyeing of these dyes examined with the commercial dye (Isolan Gelb SGL) and in a comparative analysis of the comparative values of the dyed and color-fastness. In addition, the resulting water soluble azocalix[4]arene dyes were investigated acidic-basic media on the absorption properties and in varying solvents.