Mevcut çok katlı ve mafsallı prefabrik binaların deprem performansının araştırılması

Abstract

Türkiye de kullanılan sanayi yapılarının büyük bir çoğunluğu prefabrik binalardan oluşmaktadır ve bu binaların da önemli bir kısmını 1 ve 2 katlı binalar meydana getirmektedir. Önemli ekonomik yatırımlara ev sahipliği yapan sanayi bölgelerinin büyük kısmı deprem riski yüksek bölgelerde bulunmaktadır. Bu durum söz konusu binaların deprem performanslarının ivedilikle araştırılması gerektiğini göstermektedir. Yürütülen bu çalışma kapsamında mevcut sanayi yapısı stoğu içinde önemli bir yere sahip olan 2 katlı ve mafsallı prefabrik binaların deprem performansları araştırılmıştır. Bu amaç doğrultusunda Denizli Organize Sanayi Bölgesi?nde bulunan ve hâlâ kullanılmakta olan 41 adet 2 katlı prefabrik bina incelenmiştir. Proje çalışmalarını takip eden saha çalışmaları ile elde edilen yapısal bilgiler yerinde kontrol edilmiş, prefabrik binalara ait veri tabanları hazırlanmıştır. Yapısal özellikleri belirlenen binalara ait kapasite eğrilerinin tahmini için bir hesap yöntemi önerilmiştir. Önerilen bu yöntem kullanılarak binalara ait kapasite eğrileri yapısal parametrelere bağlı olarak hesaplanmıştır. Kapasite eğrileri hesaplanan binalarda oluşan yer değiştirme talepleri doğrusal olmayan analiz yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Söz konusu binaların yer değiştirme talepleri hesaplanırken 364 adet ivme kaydı kullanılmıştır. Prefabrik binaların yapısal özelliklerini temsil eden dayanım, rijitlik ve sünekliğin deprem performansı üzerindeki etkilerini araştırmak amacıyla hasar görebilirlik eğrilerinden faydalanılmıştır. Farklı süneklik ve dayanım grupları ile temsil edilen prefabrik binalar için her hasar durumununa ait hasar görebilirlik eğrileri ayrı ayrı hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlar yatay dayanım kapasitesinin bütün hasar durumları üzerinde etkili olduğunu, süneklik parametresinin etkinliğinin ise özellikle ileri hasar seviyelerinde (ileri hasar ve göçme) belirgin hale geldiğini göstermiştir.

In Turkey, the most of industrial facilities in use consist of precast buildings and significant part of these structures constitutes one or two story buildings. Majority of industrial companies which represent the significant economic investments are constructed in high seismicity regions of Turkey. This fact shows that seismic performance of these buildings should be determined urgently. In the content of this study, seismic performance of two story industrial buildings which represent the important portion of precast building stock are investigated. For this purpose, 41 two story precast building located in Denizli Organized Industrial Zone were observed. After project studies, structural properties of buildings were checked by site investigations and inventory of precast building were prepared. A method was proposed for the estimation of capacity curves of two story precast buildings. Seismic demand of buildings was determined by using non-linear time history analysis method. During the calculations 364 earthquake records were used. In order to investigate the effect of structural properties represented by strength, stiffness and ductility on the seismic performance of buildings, fragility curves were used. Fragility curve of precast buildings represented by distinct ductility and strength groups were obtained for each damage levels respectively. Results have shown that lateral strength capacity is an effective parameter on all the damage levels and the effectiveness of ductility parameter becomes apparent particularly on higher damage (extensive damage and collapse) levels.