Onopordum Anatolicum (Boiss.) Boiss. & Heldr. ex eig endemik türünün antioksidan aktivitesi, antibakteriyal ve sitotoksik etkilerinin araştırılması

Abstract

Bu çalışmada, Denizli ilinde yayılış gösteren endemik Onopordum anatolicum (Boiss.) Boiss & Heldr. ex Eig türüne ait tohumların etanol, metanol, aseton ve benzen ekstraktlarının antioksidan, sitotoksik, antikanserojen ve antibakteriyal aktiviteleri incelenmiştir. Antioksidan aktivitenin belirlenmesinde DPPH ve ß-karoten-Linoleik asit yöntemleri kullanılmıştır. En yüksek antioksidan aktivite (%77) metanollü çözücü ile elde edilen ekstraktta görülmüştür. Ekstraktların en düşük antioksidan aktivitesi asetondur (%5). Antioksidan etki yönünden kuvvetliliği içerdiği fenolik madde miktarına bağlıdır. Bu amaçla Folin-Ciocaltaeu yöntemiyle yapılan deneyde O. anatolicum toplam fenolik madde içeriği mg/ml gallik asit cinsinden hesaplanmıştır. Bu değerler göre içeriğinde en fazla fenolik madde içeren metanol (14,9) ve az fenolik madde içeren benzendir (5,53). DPPH yöntemiyle elde edilen sonuçlara baktığımızda ortamdaki serbest radikallerin süpürme yeteneğine sahip olduğu görülmüştür. Tüm özütlerin derişiminin artmasıyla, serbest radikal giderim aktivitesi de artmaktadır. Antibakteriyal aktivite araştırması kapsamında yapılan çalışmamızda Broth Mikrodilüsyon yöntemi ile belirlenen, Escherichia coli, Salmonella Enteritidis gram negatif bakteriler ile Staphylococcus warneri ve Staphylococcus haemolyticus gram pozitif bakterilerde bulunan MIC (minimal inhibitör konsantrasyonunu) ve MBC (minimal bakteriyal konsantrasyon) değerleri hesaplanmıştır. Escherichia coli ve Staphylococcus aureus bakterileri genel olarak değerlendirildiğinde ise; Gram negatif bakteriler için antibakteriyal etkinliğin etanol solüsyonu içeren ekstraktlarda daha yüksek olduğu, ancak Gram pozitif bakteriler için ise antibakteriyal etkinliğin metanol solüsyonu içeren ekstraktlarda daha yüksek olduğu gözlenmiştir. Sitotoksik etki Brine Shrimp (Artemia salina) yöntemine göre ethanol ile hazırlanmış ekstraktta 500 µg/ml ve üstü konsantrasyonlar yüksek sitotoksik etkiye sahip olduğu gözlenmiştir. Methanol ile hazırlanmış ekstraktta 50 µg/ml ve daha üstü konsantrasyonlar sitotoksik etkiye sahiptir. H1299 kanser hücreleri %10 FCS içeren RPMI1640 besi ortamı içersinde, farklı konsantrasyonlarda hazırlanan bitki ekstraktı (1000, 500, 250, 125, 67,5, 32, 16, 8,4,2,1,0,5, 0,2, 0,1 µg/mL) 0.2 mikronluk filtrelerden geçirilerek steril edildikten sonra kanser hücre hatlarına 72 saat süresince maruz bırakılmış ve sonuçlara bakılmıştır. H1299 kanser hücrelerinde 500 µg/ml ve üstü konsantrasyonlar için etkisi olduğu gözlenmiştir. 500 µg/ml ve üstü konsantrasyonlar da H1299 akciğer kanser hücrelerinde canlı hücrelerde azalmalar gözlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Onopordum anatolicum (Boiss.) Boiss. & Heldr. ex Eig , Antioksidan, H1299 kanser hücreleri, Sitotoksik Etki, Antibakteriyal Etki

Bu çalışmada, Denizli ilinde yayılış gösteren endemik Onopordum anatolicum (Boiss.) Boiss & Heldr. ex Eig türüne ait tohumların etanol, metanol, aseton ve benzen ekstraktlarının antioksidan, sitotoksik, antikanserojen ve antibakteriyal aktiviteleri incelenmiştir. Antioksidan aktivitenin belirlenmesinde DPPH ve ß-karoten-Linoleik asit yöntemleri kullanılmıştır. En yüksek antioksidan aktivite (%77) metanollü çözücü ile elde edilen ekstraktta görülmüştür. Ekstraktların en düşük antioksidan aktivitesi asetondur (%5). Antioksidan etki yönünden kuvvetliliği içerdiği fenolik madde miktarına bağlıdır. Bu amaçla Folin-Ciocaltaeu yöntemiyle yapılan deneyde O. anatolicum toplam fenolik madde içeriği mg/ml gallik asit cinsinden hesaplanmıştır. Bu değerler göre içeriğinde en fazla fenolik madde içeren metanol (14,9) ve az fenolik madde içeren benzendir (5,53). DPPH yöntemiyle elde edilen sonuçlara baktığımızda ortamdaki serbest radikallerin süpürme yeteneğine sahip olduğu görülmüştür. Tüm özütlerin derişiminin artmasıyla, serbest radikal giderim aktivitesi de artmaktadır. Antibakteriyal aktivite araştırması kapsamında yapılan çalışmamızda Broth Mikrodilüsyon yöntemi ile belirlenen, Escherichia coli, Salmonella Enteritidis gram negatif bakteriler ile Staphylococcus warneri ve Staphylococcus haemolyticus gram pozitif bakterilerde bulunan MIC (minimal inhibitör konsantrasyonunu) ve MBC (minimal bakteriyal konsantrasyon) değerleri hesaplanmıştır. Escherichia coli ve Staphylococcus aureus bakterileri genel olarak değerlendirildiğinde ise; Gram negatif bakteriler için antibakteriyal etkinliğin etanol solüsyonu içeren ekstraktlarda daha yüksek olduğu, ancak Gram pozitif bakteriler için ise antibakteriyal etkinliğin metanol solüsyonu içeren ekstraktlarda daha yüksek olduğu gözlenmiştir. Sitotoksik etki Brine Shrimp (Artemia salina) yöntemine göre ethanol ile hazırlanmış ekstraktta 500 µg/ml ve üstü konsantrasyonlar yüksek sitotoksik etkiye sahip olduğu gözlenmiştir. Methanol ile hazırlanmış ekstraktta 50 µg/ml ve daha üstü konsantrasyonlar sitotoksik etkiye sahiptir. H1299 kanser hücreleri %10 FCS içeren RPMI1640 besi ortamı içersinde, farklı konsantrasyonlarda hazırlanan bitki ekstraktı (1000, 500, 250, 125, 67,5, 32, 16, 8,4,2,1,0,5, 0,2, 0,1 µg/mL) 0.2 mikronluk filtrelerden geçirilerek steril edildikten sonra kanser hücre hatlarına 72 saat süresince maruz bırakılmış ve sonuçlara bakılmıştır. H1299 kanser hücrelerinde 500 µg/ml ve üstü konsantrasyonlar için etkisi olduğu gözlenmiştir. 500 µg/ml ve üstü konsantrasyonlar da H1299 akciğer kanser hücrelerinde canlı hücrelerde azalmalar gözlenmiştir.