Fen ve teknoloji öğretmenlerinin bilgi ve iletişim teknolojilerine ilişkin özyeterlik algıları ve bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanım durumları (Denizli ili örneği)

Abstract

Bu çalışmanın amacı; fen ve teknoloji öğretmenlerinin bilgi ve iletişim teknolojilerine (BİT) yönelik özyeterlik algılarını, derslerinde BİT’i kullanma durumlarını ve bu değişkenlerin birbirini etkileyip etkilemediğini belirlemektir. Bu amaç doğrultusunda da öğretmenlerin görev yaptıkları okullarda teknoloji kullanımı konusunda idari, akademik ve teknik anlamda aldıkları destek durumlarının, BİT kullanım sıklıklarının, algılanan becerilerinin, teknoloji kullanımı sırasında karşılaştıkları engellerin ve öğretmenlerin BİT’e yönelik özyeterlik algılarının öğretmen özelliklerine göre değişip değişmediği de araştırılmıştır. Araştırmanın modeli betimleyici ve ilişkisel tarama modeli olup, çalışma grubunu 2011-2012 Eğitim-Öğretim yılında Denizli İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı merkez ilçedeki 100 eğitim kurumunda görev yapan 215 fen ve teknoloji öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada kullanılacak verilerin toplanması için “Bilgi ve İletişim Teknolojileri Özyeterlik Algıları Ölçeği”, “Bilgi ve İletişim Teknolojileri Kullanım Durumları Ölçeği” ve “Kişisel Bilgiler Formu” kullanılmıştır. Ölçeklerin gerekli geçerlik ve güvenirlik analizleri uygulama öncesinde yapılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde ise betimleyici istatistik (frekans, yüzde ve ortalama), bağımsız gruplar için t-testi, ANOVA, pearson momentler çarpımı korelasyon katsayısı, spearman sıra farkları korelasyon katsayısı, K-S testi, Kruskal Wallis H ve Mann Whitney U-testi analizleri kullanılmıştır. Çalışmada elde dilen bulguların değerlendirilmesinde manidarlık düzeyi 0.05 olarak belirlenmiş ve istatistiksel çözümlemelerini yapmak için SPSS 16.0 programından yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda fen ve teknoloji öğretmenlerinin BİT özyeterlik algı düzeylerinin genel olarak yüksek seviyede olduğu; idari, teknik ve akademik alanlarda teknoloji kullanımı yönünde aldıkları desteği yeterli gördükleri ve idari, iletişim, öğretim alanlarında BİT’i dönemde birçok defa kullandıkları ortaya çıkmıştır. Ayrıca öğretmenlerin temel işlemler, yazılım, iletişim, multimedia, elektronik kaynaklar ve internet alanlarında kendilerinden beklenen becerileri bağımsız olarak gerçekleştirebildikleri ve derslerinde teknoloji kullanımı sırasında küçük engellerle karşılaştıkları sonucuna varılmıştır. Yapılan çalışma sonucunda öğretmenlerin BİT özyeterlik algılarının ve teknolojiyle ilgili algılanan becerilerinin belirlenen değişkenlerden (cinsiyet, yaş, kıdem yılı, çalışılan yerleşim birimi ve kurum, öğrenim durumu, mezun olunan alan ve daha önce BİT ile ilgili kurs/sertifika programına katılıp katılmama durumlarından) etkilendiği belirlenmiştir. Aynı değişkenlerin teknoloji kullanım desteği, BİT kullanım sıklığı ve teknoloji kullanımı önündeki engeller boyutunda bir fark oluşturmadığı saptanmıştır. Ayrıca BİT özyeterlik algısının öğretmenlerin BİT kullanım durumlarıyla ilişkili olduğu yapılan araştırma sonucunda ortaya çıkmıştır.

The aim of this study is to determine the application of Information and Communication Technology (ICT) in the courses by the science teachers, the perception of self efficacy and whether such factors influence one another ICT. In line with this purpose, the administrative, academic and technical support the teachers received regarding use of technology at the schools where they work, the frequency of use of ICT, perceived skills, obstables they encounter and whether self efficacy perception of the teachers on ICT varies according to the characteristics of teachers have been considered. The model of the study is descriptive and correlational research design and study group consists of 215 ccience teachers assigned at 100 educational institution of Denizli Provincial Directorate of National Education during 2011-2012 Academic Year. For data collection, “Information and Communication Technologies Self- Efficacy Perception Scale”, “Information and Communication Technologies Application Scale” and “Personal Information Form” are used. Scale’s validity and reliability analysis were done before collecting data. In analysing collected data, descriptive statistics (frequency, percentage and mean), independent samples t-test, one-way ANOVA, pearson correlation coefficient, spearman correlation coefficient, K-S test, Kruskal Wallis H and Mann Whitney Utests were used. In analyzing the data, SPSS 16.0 program was used and 0.05 significant level was used to standard level for comparing the data. According to surveys’ result, level of science teachers’ ICT self efficacy is generally high, and the teachers seem satisfied with the administrative, academic and technical support they received regarding use of technology and they use ICT many times in administration, communication and education. Furthermore, it has been conculded that teachers can realize the required skills in basic procedures, software, communication, multimedia, electronic resources and internet and they may encounter some petty obstacles about using technology in the classroom. As a consequence, it has been found that self efficacy perception of the teachers regarding ICT and perception skills on technology are affected by the variables determined (sex, age, length of service, the province where school is located, educational status, undergraduate major, the status of attendance to a course/certificate programme on ICT). It has also been noted however, the same variables do not create a difference in terms of support of usage of technology, frequency of use of ICT and obstacles on usage. In addition, it is found that self efficacy perception of the teachers is related to the status of teachers about using ICT.