Geç tunç çağı'ndan erken demir çağına geçiş sürecinde ege

Abstract

MÖ 13. yy ve 12. yy arasında Doğu Akdeniz’de önemli gelişmeler meydana gelmiştir. Yüzyıllar boyunca bölgede egemenlik kuran hemen hemen aynı üretim ve yönetim sistemlerini ve savaş teknolojilerini kullanan devletler, iklimsel değişimler, depremler, saray ekonomilerinin çöküşü ve dışarıdan gelen yeni savaş teknolojileri getiren halk kitlelerinin göçleri sonucu çökmüştür. Geç Tunç Çağı’nın sonunda meydana gelen bu kargaşa ortamında Hitit İmparatorluğu yıkılmış, başkent Hattuşa terk edilmiştir. Batı Anadolu’daki Troia VI MÖ 1250’lerdeki bir deprem sonucu yıkılmıştır. Yeniden iskân edilen yerleşimin VIIa tabakası da MÖ 1200 civarında Anadolu’ya dışarıdan gelen yeni halklar tarafından yok edilmiştir. Hititlerin ve Mısırlıların kontrolündeki Levant ve Suriye’deki kent devletleri yakılıp yıkılmıştır. Söz konusu yıkım Doğu Akdeniz kıyıları boyunca görülmüştür. Ege’de ise Geç Tunç Çağı’nın başından beri Yunanistan’daki gelişmelere politik ve sosyo-ekonomik organizasyonlarıyla yön veren büyük saraylar aynı akıbete uğramıştır. Mykenae, Tiryns, Midea, Pylos, Thebai, Teichos Dymaion, Iolkos, Lefkandi, Gla, Menelaion gibi Yunanistan’ın farklı bölgelerinde bulunan önemli saray merkezleri yıkıma uğramıştır. Yıkım sonrası Ege Dünyası Orta Avrupa, Balkanlar ve İtalya’dan gelen halklar tarafından iskân edilmiş, yerli halklarla birlikte yaşamaya ve kültürel etkileşim içerisine girmeye başlamışlardır. Yıkım sonrasında Geç Tunç Çağı’nın sonu Erken Demir Çağı başlarında GH IIIC dönemi olarak adlandırılan geçiş sürecinde Batı Anadolu, On İki Adalar, Kyklad Adaları ve Kıta Yunanistan’da değişen politik ve sosyo-ekonomik yapı, üretim birimleri, yerleşimlerin değişim süreci ve bölgesel farklılıkları ortaya çıkan kültürel materyallerle karşılaştırılarak incelenmiştir.

Important developments in took place the Eastern Mediterranean during the 13th and 12th centuries BC. States ruling in the region which had almost, the same mode of production and governance practices as well as war technologies came to an end because of changes in the climate, earthquakes, collapse of palace economies, and migration of peoples with their new war technologies. When this turmoil happened in the end of Late Bronze Age, the Hittite Empire fell and the capital Hattusa, was abandoned. In the Western Anatolia, Troy VI was destroyed by an earthquake around 1250 BC. Rebuilt VIIa was destroyed by new people coming from outside of Anatolia around 1200 BC. Levant controlled by the Hittites and Egyptians and city states in Syria were burned down. Destructions were all along the Eastern Mediterranean coastline. In the Aegean region, big palaces that led political and socio-economical developments in Greece since the beginning of Late Bronze Age shared the same fate. Important palace centers in Greece like Mykenae, Tiryns, Midea, Pylos, Thebai, Teichos Dymaion, Iolkos, Lefkandi, Gla and Menelaion were destroyed. After the destruction, Aegean region saw an influx of people from Central Europe, the Balkans and Italy, and was inhabited by these people who started to live next to local people, resulting in cultural interaction with them. This study investigates the changing political and socio-economical structure, mode of production, inhabitation process and regional differences during the transitional preiod, especially after the destruction, from the end of Late Bronze Age to the beginning of Early Iron Age and compares them with the cyltural materials that have been uncovered.