X-12 ARIMA metoduyla sosyo-ekonomik verilerin analizi

Abstract

Günümüzde var olan tüm şirketler ve kurumlar, meydana gelecek ekonomik ve siyasi krizlerin, küreselleşmenin, teknolojideki değişimin etkisi altındadır. Bu süreçten başarıyla çıkıp, gelecekte yaşanacak gelişmelere ayak uydurabilmeleri için başarılı bir planlama, strateji ve tahminleme yapılarak rekabet ortamında avantaj sağlanmalıdır. Bu tezde farklı tipte zaman serisi verileri için X-12 ARIMA metodu kullanılarak tahminleme uygulanmış ve gerçeğe yakın tahmin değerlerine ulaşılmıştır. Bu çalışmada, Türkiye'deki Elektrik, İthalat, İhracat, GSYİH, GSMH gibi sosyo-ekonomik zamansal veriler üzerinde X-12 ARIMA metodunu kullanarak tahminleme yapılmıştır. Aylık, dönemlik ve yıllık veriler öncelikle X-12 ARIMA metoduna uygun olarak düzenlenmiş ve daha sonra serinin trend, mevsimsel etkiler ve düzensiz bileşen verileri bulunmuş ve en son da gelecekteki verilerin tahminlenmesi ve analizi yapılmıştır.

At present, all companies and institutions are under pressure due to possible economic and political crises in the future, globalization and technological change. To successfully come out of this process in the future and to keep pace with future developments; successful planning, strategy and competitive advantage estimation should be done. In this thesis, X-12 ARIMA method is applied to different types of socio-economic data. In this study, Electricity, Import and Export, such as socio-economic analysis using the temporal data were made on the X-12 ARIMA method. Annual, quarterly and monthly data were prepared in accordance with the first X-12 ARIMA method, and then found the series trend, seasonal and irregular effects finally estimated future data and analysis on results