Metal sensörler için potansiyel iyonofor olan yeni schiff bazı azokaliks[4]arenlerin sentezi ve bazı özelliklerinin incelenmesi

Abstract

Kaliks[n]arenler halkalı yapılı oligomerik bileşiklerdir. Bu yapıların alt kenar (-OH grubu) ve üst kenar (p-köşesi) olarak tanımlanan iki aktif fonksiyonel köşeleri vardır ve buralardan fonksiyonlandırılabilme yeteneğine sahiptirler. Böylece çok farklı konfigürasyonlu, çok sayıda kaliks[n]aren türevi sentezlenebilir. Bu özellikler itibariyle birçok araştırmacının dikkatini üzerine toplamış ve son 30 yılda yüzlerce makale, review ve kitap yayınlanmıştır. Bu çalışmada, literatürde olmayan yeni Schiff bazlı azokaliks[4]aren türevleri sentezlendi. Birinci yöntemimizde, 25,27-bis(4-nitrobenziloksi)-26,28-dihidroksi kaliks[4]aren ve 25,27-bis(4-aminobenziloksi)-26,28-dihidroksikaliks[4]aren (1) literatürlere uygun olarak sentezlendi. Elde edilen bu bileşikten iki farklı Schiff bazı, (1a) ve (1b) elde edildi ve kolon kromatografisi ile saflaştırıldı. Elde edilen bileşiklerin yapıları spektroskopik yöntemlerle (UV-vis, FT-IR, 1H-NMR) ve element analizleriyle aydınlatıldı. İkinci yöntemimizde kaliks[4]aren sentezine kadar aynı basamaklar gerçekleştirildi. Daha sonra ise (2a) ve (2b) sentezleri yapıldı. Diğer taraftan p-toluidinden elde edilen Schiff bazı NBS (n-bromsüksinimit) ile bromlandı. Son basamakta da Schiff bazlı bileşikler ile azokaliks [4] arenler birleştirilerek hedef bileşiklerimiz sentezlendi. Çalışmaların sonucunda ise, elde edilen bu bileşikler pikrat ekstraksiyonunda kullanılarak metal (Na+, Sr2+, Ag+, Hg+, Hg2+, Co2+, Ni2+, Cu2+, Pd2+, Cr3+, Fe3+, Zn2+,La3+ ve Al3+) tutuculukları ve seçimlilikleri karşılaştırılmalı olarak incelendi.

Calix[n]arenes are ring-structured oligomeric compounds. These structures have two active functional corners, which have ability to be functionalized. Thus lots of calix[n]arene derivatives with various configurations can be synthesized. These features have gathered great attention of many researchers resulting in hundreds of articles, reviews and books in past years. In this study, novel Schiff based azocalix[4]arene derivatives were synthesized. In the first method, 25,27-bis(4-nitrobenzyloxy)-26,28-dihydroxycalix[4]arene and 25,27-di(4-aminobenzyloxy)-26,28-dihydroxycalix[4]arene compounds were synthesized according to literature. Two distinct Schiff bases, (1a) ve (1b) were obtained from these compounds respectively. Structures of these compounds were characterized by spectroscopic methods (UV-vis, FT-IR, 1H-NMR) and elemental analysis techniques. In the second method, the same steps were followed till calix[4]arene synthesis. After this process, compounds (2a) ve (2b) were obtained. The bromo derivatives and Schiff bases were acquired by using NBS (n-bromosuccinimide) and were p-toluidine respectively. Finally, desired compound was achieved by the reaction of Schiff based compound and azocalix[4]arene. Metal (Na+, Sr2+, Ag+, Hg+, Hg2+, Co2+, Ni2+, Cu2+, Pd2+, Cr3+, Fe3+, Zn2+, La3+ and Al3+) conservatism and selectivities of the synthesized compounds were investigated comparatively by using picrate extraction.