Bakım verme yükü ölçeği’nin Türkçe'ye uyarlanması, geçerlilik ve güvenilirliği [Master Thesis]

Abstract

Bu metodolojik araştırma, yaşlıya bakım verenlerin yaşadığı güçlüğü değerlendirmek üzere geliştirilen “Bakım Verme Yükü” Ölçeği’ni (Burden Interview) Türkçe’ye uyarlamak, geçerlilik ve güvenilirliğini değerlendirmek amacıyla planlanmış ve uygulanmıştır. Araştırmanın evrenini 9, 12, ve 21 nolu sağlık ocağının hizmet verdiği bölgede, yaşlı ile aynı evi paylaşarak bakım verenlerin yaşadığı toplam 821 hane oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini üç sağlık ocağı bölgesinde yaşayan, yaşlıya bakım veren 220 birey oluşturmuştur. Araştırma kapsamına alınacak bakım verenler yaşlının yaşına ve sağlık ocaklarının sosyoekonomik düzeyine göre tabakalara ayrılmış ve her gruptan eşit ağırlıkta birey sistematik örneklem yöntemi ile seçilmiştir. Ölçek, örneklem grubuna uygulandıktan sonra test-tekrar test için 15 gün arayla 30 bakım veren bireye ikinci kez uygulanmıştır. Veriler, bakım verenlere ev ziyaretleri yapılarak görüşme yöntemi ile toplanmıştır. Veri toplama aracı olarak, araştırmacı tarafından geliştirilen anket formu ve Zarit, Reever ve Bach-Peterson tarafından geliştirilen Bakım Verme Yükü Ölçeği (Burden Interview) kullanılmıştır. Bu araştırmada Bakım Verme Yükü Ölçeği’nin geçerlilik çalışmasında ölçeğin dil eşdeğerliği, içerik geçerliliği ve yapı geçerliliği yöntemleri, güvenilirlik çalışmasında ise iç tutarlılık, madde analizi ve test-tekrar test güvenilirliği yöntemleri kullanılmıştır. Bakım Verme Yükü Ölçeğinin yapılan faktör analizi sonunda tek boyutlu olarak kullanılabileceği belirlenmiştir. Ortalaması 20.37±16.54 olan ölçeğin iç tutarlılık katsayısının 0.95 olduğu, madde toplam korelasyon katsayılarının orta, güçlü ve çok güçlü düzeyde değerler (0.43-0.85) aldığı, test-tekrar test değişmezlik katsayısının 0.90 olduğu saptanmıştır.Sonuç olarak tek boyutlu kullanılmasının daha uygun olacağı düşünülen ölçeğin Türk toplumu için geçerliliğinin ve güvenilirliğinin yüksek olduğuna karar verilmiştir.

This methodological research was conducted for the purpose of adapting for Turkish the "Burden Interview," which was developed to evaluate the difficulty experienced in caring for the elderly, and to evaluate its validity and reliability.The research population was the caregivers for and who lived with elderly individuals in a total of 821 homes in the neighborhoods covered by Public Health Clinics Numbers 9, 12, and 21. The research sample was 220 of these individuals who were caregivers for an elderly person in these neighborhoods. The caregivers included in the research were separated by strata based on the age of the elderly person receiving their care and on their socioeconomic level and the individuals were selected with a systematic sampling method with equal weight from both groups. After the tool was administered to the sample group, to conduct a test-retest, it was given again 15 days later to 30 of the caregivers. The data were collected using an interview method with the caregivers during home visits. The data were collected using a questionnaire developed by the researcher and the Burden Interview, developed by Zarit, Reever and Bach-Peterson. In this research in the validity study for the Burden Interview, the tool's language equivalency, internal validity and structure validity methods were used and in the reliability study internal consistency, item analysis and test-retest reliability methods were used.As a result of factor analysis of the Burden Interview it was determined that it could be used as a unidimensional tool. The mean was 20.37+16.54 and the tool's internal consistency coefficient was 0.95, the item total correlation coefficients were values at the average, strong and very strong levels (0.43-0.83), and the test-retest stability coefficient was 0.90. In conclusion it was determined that the Turkish version of the tool can be used as a unidimensional tool and has high validity and reliability.