Farklı özür gruplarında basınç duyusu ve diğer gelişimsel faktörlerin kavrama gelişimi üzerindeki etkilerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, farklı özür gruplarında basınç duyusu ve diğer gelişimsel faktörlerin kavrama gelişimi üzerindeki etkilerini belirlemek ve tartışmaktır. Çalışmaya görme engelliler ilköğretim okuluna devam eden 30 görme engelli, işitme engelliler ilköğretim okuluna devam eden 30 işitme engelli, fizyoterapi ve rehabilitasyon programına devam eden 30 SP’li ve herhangi bir sağlık problemi bulunmayan, bir ilköğretim okuluna devam eden 30 sağlıklı olgu alınmıştır. Olgular rastgele örneklem metodu ile seçilmiştir. Çalışmanın başlangıcında olgulara ait demografik bilgiler kaydedilmiştir. Olguların kaba motor fonksiyonlarını değerlendirmek amacıyla Kaba Motor Fonksiyon Ölçümü (GMFM), fonksiyonel bağımsızlık düzeylerini belirlemek için Pediatrik Fonksiyonel Bağımsızlık Ölçümü (WeeFIM) kullanılmıştır. SP’li olgularda spastisiteyi değerlendirmek amacıyla Modifiye Ashworth Skalası kullanılmıştır. Üst ekstremitenin günlük yaşam aktivitelerindeki fonksiyonelliğini değerlendirmek amacıyla Jebson El Fonksiyon Testi, kavrama fonksiyonelliğini değerlendirmek amacıyla Kapandjl tarafından tanımlanan sınıflandırma kullanılmıştır. Olguların kavrama kuvvetini değerlendirmede, Jamar el dinamometresi ile yapılan ölçüm kilogram (kg.) cinsinden kaydedilmiştir. Hafif dokunma ve deriden kas ve eklemlere ulaşan baskıyı (derin basınç duyusu) değerlendirmek için 6.45, 5.07 ve 4.17 numaralı Semmes-Weinstein monoflamentleri kullanılmıştır. Ayrıca parmak tanıma testi, pasif hareket duyusu testi, hafif dokunma testi ve stereognozis testi uygulanmıştır. Eldeki basınç duyusunu değerlendirmek amacıyla Enraf Nonius marka Myomed 134 cihazı kullanılmıştır. Çalışmanın sonunda görme engelli, işitme engelli ve sağlıklı olgularda GMFM testi toplam skoru maksimum skor olan 264 olarak bulunurken, SP grubunun GMFM test skoru ise 181,6±56,33 olarak bulunmuştur. Serebral palsili olguların WeeFIM alt testleri skorları ve toplam WeeFIM skoru, diğer 3 gruba göre daha düşük bulunmuştur (p<0.05). Görme engelli ve işitme engellilerde kas tonusunda artışa rastlanmazken, dominant ekstremitesi sol olan SP’li çocuklarda el bileği, parmak ve dirsek fleksörleri ile önkol pronatörlerindeki spastisite değeri, sağ elini kullananlara göre daha az bulunmuştur (p<0.05). Jebson El Fonksiyon Testi bulguları incelendiğinde sadece sağlıklı grup ve serebral palsili grup arasında tüm alt testlerde anlamlı farklılık bulunmuştur (p<0.001). Serebral palsili gruptaki sağ ve sol eldeki kavrama kuvveti değerleri diğer 3 gruba göre düşük bulunmuştur (p<0.05). Görme engelliler, işitme engelliler ve sağlıklı çocukların dominant ve nondominant ellerinde hafif dokunma-derin basınç duyusu, parmak tanıma, pasif hareket, hafif dokunma ve stereognozis duyularında kayıp bulunmamıştır. Sağlıklı ve SP’li grup arasında emekleme ve yan oturma pozisyonlarında yapılan basınç duyusu ölçümlerinde her iki elde de anlamlı farklılık bulunmuştur (p<0.05). Sağlıklı olgular ve tüm özür gruplarında Jebson El Fonksiyon Testi sonuçları ile kavrama kuvveti, basınç duyusu, hafif dokunma-derin basınç duyusu ve kavrama fonksiyonelliği arasında anlamlı ilişkiye rastlanmıştır (p<0.05). Çalışmamızda hafif dokunma–derin basınç, basınç duyusu, stereognozis, pasif hareket duyusu ve parmak tanıma duyularının çocukların kavrama gelişiminde etkili faktörler oldukları sonucuna ulaştık. Özürlü çocukların fizyoterapi ve rehabilitasyon programlarının belirlenmesinde bu faktörlerin dikkate alınması ve motor gelişim basamaklarının yanında, duyu gelişim basamaklarının da takip edilmesi gerektiği kanısındayız.

The purpose of the study was to investigate the effects of pressure sensory and the other developmental factors on grasp development in different disability groups. Thirty blind shoolchildren, thirty shoolchildren with hearing loss, thirty sighted schoolchildren and thirty schoolchildren with cerebral palsy (CP) which continue physiotherapy program were included in this study. Childrens were selected randomly. At the begining of the study, demographic data was recorded. The Gross Motor Function Measure (GMFM) was used for assessment of children’s gross motor functions, and Pediatric Functional Independence Measure (WeeFIM) was used for evaluation of functional independence levels. The Modified Ashworth Scale was used in the evaluation of muscle tone. The functional status of upper extremities in activities of daily living were assesed using Jebsen Hand Function Test. Grasp functionality was evaluated with Kapandjl classification. In the assessment of grip strength, the evaluation score was recorded in kilograms (kg.). Light touch-deep pressure sensory was evaluated with 6.45, 5.07 and 4.17 monofilaments. Also finger recognition test, testing of passive motion, light touch testing and stereognosis tests were used. Enraf-Nonius marked Myomed 134 device was used for evaluate pressure sensory. At the end of the study, while it was found 264 as total score in blind, deaf and sighted children, the GMFM score was 181,6±56,33 in cerebral palsied children. Total score and all subtest scores in WeeFIM were lower in cerebral palsied children than the other groups (p<0.05). The muscle tone was found as normal in blind and deaf children; muscle tone in the wrist, finger and elbow flexors and pronators in left handled cerebral palsied children was lower than right handled cerebral palsied children (p<0.05). It was found a significant difference between sighted and cerebral palsy groups in results of Jebsen Hand Function Test (p<0.001). The grip strength scores were found lower in cerebral palsy group than the other groups (p<0.05). It was found no deficit in light touch-deep pressure sensory, testing of finger recognition, passive motion test, light touch test and streognosis in both hands of blind, deaf and sighted children. A significant difference between sighted and cerebral palsied children was found in crawling and lateral sitting positions in pressure sensory (p<0.05). It was found a relation between sighted and all diasbility groups in Jebsen Hand Function Test results, grip strength, pressure sensory, light touch-deep pressure and grasp functionality (p<0.05). We concluded that the light touch-deep pressure, pressure sensory, stereognosis, passive motion sensory and testing of finger recognition are effective factors on grasp development. We are of the opinion that these factors and sensorial development besides motor development must take into consideration in determining the physiotherapy and rehabilitation programs for disabled children.