Çok damlacıklı sıvı membran ile dikromat iyonu ekstraksiyonunun incelenmesi

Abstract

Değişen ve gelişen sanayi dünyasının çevreye verdiği zararların ölçütü, gelişen teknoloji ile daha gözle görülebilir, anlaşılabilir hale gelmiştir. Bu gözle görülebilir etkinin temel sebepleri ve önlenebilme yolları kanunlarla belirlenmiştir ve üretim tesislerinin ya da bu tür atıkları oluşturan yerlerin çevre kanunları gereği bu zararlı atıkları doğaya salmamaları istenmiştir. Atık suların çevreye salınmadan arıtılması ve ihtiva ettiği değerli kimyasalların geri kazanımı önem kazanmış ve sanayi destekli akademik araştırmalar önemli değer kazanmıştır. Günümüzde çevre kirliliğine ve özellikle su kirliliğine neden olan bazı metallerin ve bileşiklerin uzaklaştırılması için kullanılan ayırma ve saflaştırma yöntemlerinden biri olan sıvı membran proses; ekstraksiyon ve sıyırma işlemlerini tek bir basamakta birleştirdiği için çözücü ihtiyacını azaltmakta, çevre kirliliğine neden olmamakta ve daha ekonomik olarak gerçekleşmektedir. Dikromat iyonunun çevreye ve insan sağlığına vermiş olduğu zararlar nedeniyle seçimli olarak ayrılması ve arıtılması işlemleri hem bilimsel açıdan hem de endüstriyel uygulamalar açısından yararlı olmaktadır. Bu çalışmada, dikromat iyonunun sulu fazdan organik faza, organik fazdan tekrar sulu faza ekstraksiyonunun özellikleri R. Donat - H. Cetisli tarafından tasarlanan “çok damlacıklı sıvı membran - multi dropped liquid membrane (MDLM)” sistemiyle incelenmiştir. Taşıyıcı türü etkisi, taşıyıcı ligant derişim etkisi, donör fazda kullanılan asit türü etkisi, donör fazda kullanılan HCl derişim etkisi, dikromat derişimi, akseptör faz türü etkisi, akseptör fazda amonyum karbonat derişim etkisi, reaktör türü etkisi, reaktör porozite (gözenek) etkisi, sistemdeki organik faz akış hızı etkisi, Vdonör-akseptör/ Vorganik ve sistem sıcaklık etkisi parametreleri üzerinden kinetik değerlerin hesaplanması gibi parametreler değişken olarak seçilmiştir. Sıvı membran tekniği kullanılarak ekstraksiyonun en etkin biçimde gerçekleşebilmesi için tasarlanan reaktörlerin kullanılabilirliği araştırılmıştır.

The criterion of damage caused by the changing and developing industrial world has become more visible and understandable with the developing technology. The main causes and ways of prevention of this visible effect are determined by law and are not intended to release these harmful wastes into the environment due to the environmental laws of the production facilities or the places where such wastes are formed. The purification of wastewater without release and the recovery of precious materials it contains have gained importance and industry-supported academic research has gained an important value. Nowadays the liquid membrane process, which is one of the separation and purification methods used for the removal of some metals and compounds that cause pollution and especially water pollution, to merge extracting and stripping processes in a single step, it reduces the solvent requirement, does not cause environmental pollution and is more economical. The selective separation and purification processes of dichromate ions due to harm to the environment and human health is beneficial both in terms of scientific and industrial applications. In this study, the characteristics of dichromate ion extraction is investigated from aqueous phase to organic phase and from organic phase to aqueous phase with system by designed R. Donat – H. Cetişli which is “multi dropped liquid membrane (MDLM)”. HCl concentration effect used in donor phase, acid type effect used in donor phase, effect of acceptor type, effect of carrier type, effect of carrier ligand concentration, effect of reactor type, effect of reactor porosity, effect of organic phase flow rate in system, the effect of ammonium carbonate concentration, and the calculation of kinetic values via Vfeed-striping/Vorganic and the calculation of the kinetic values over the system temperature effect parameters were selected as variables. The usability of reactors designed to achieve the most efficient extraction using liquid membrane technique has been investigated.