Kentsel dönüşüm uygulamalarının kentsel yaşam kalitesine etkileri: Denizli Karşıyaka Mahallesi örneği

Abstract

Yaşam kalitesi kavramı bireysel yaşam kalitesinin yanı sıra bireylerin yaşamlarını sürdürdükleri çevreyi ve çevresel faktörleri sınırları içerisine alan çok boyutlu bir kavramdır. Bu noktada çevresel yaşam kalitesi kavramı önem kazanmaktadır. Küreselleşen dünyada kentleşme hareketinin yaygınlaşması ve çevre eksenli değerlendirmelerin ön plana çıkması ise kentsel yaşam kalitesini gündeme getirmektedir. Kentsel yaşam kalitesi, bireylerin yaşam alanlarının sosyal, fiziksel ve çevresel anlamda daha iyi koşullara sahip olmasını ifade etmektedir. Bireylerin yaşadıkları çevrenin altyapı, ulaşım, iletişim, sağlık, çevre düzenlemesi ve bakımı, sosyal aktivite imkânları gibi alanlarda geliştirilmesi kentsel yaşam kalitesinin arttırılması anlamına gelmektedir. Bu kavramı, sağlıksız kentlerin yeniden canlandırılması amacıyla hayatımıza giren kentsel dönüşüm kavramından bağımsız düşünmek mümkün değildir. Bu bağlamda çalışmanın amacı kentsel dönüşüm uygulamalarının kentsel yaşam kalitesini ne yönde etkilediğini ve bu süreçte kentsel yaşam kalitesinin ne ölçüde dikkate alınıp, amaç edinildiğini analiz etmektir. Çalışma kapsamında Denizli ili Karşıyaka Mahallesi’nde uygulanan kentsel dönüşüm projesinin bölgedeki yaşam kalitesi üzerindeki etkisi ve bölge halkının yaşam memnuniyetlerindeki değişim incelenmek istenmiştir. Çalışma dört bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın birinci bölümünde çalışma kapsamında yapılan araştırma tanıtılmaktadır. İkinci bölümde ise kentsel dönüşüm kavramı Dünya ve Türkiye örnekleri ile birlikte ele alınmaktadır. Üçüncü bölümde kentsel dönüşüm uygulamaları ile kentsel yaşam kalitesi arasındaki ilişki analiz edilmektedir. Çalışmanın dördüncü bölümünü ise Denizli ili Karşıyaka Mahallesinde uygulanan kentsel dönüşümün bölge halkının yaşam kalitesi üzerindeki etkilerini değerlendiren alan araştırmasını içermektedir. Çalışma, sonuç ve değerlendirme bölümüyle son bulmaktadır. Araştırma sonucunda kişilerin yaşadıkları konutların, yaşam alanlarındaki çevresel düzenlemelerin, tüketim imkânlarına rahat ulaşımın ve bölgenin güvenilirliğinin yaşam kalitesi ile ilintili olduğuna dair bulgular elde edilmiştir. Ayrıca kişilerin gelir durumunun yaşam memnuniyetlerini etkilediği görülmüştür. Gecekondulardan sonra toplu konutlarda yaşamaya başlayan bölge halkının toplu yaşama uyum sağlayamadığı ve eski yaşam alışkanlıklarını apartman hayatında da sürdürmeye çalıştıkları gözlenmiştir. Araştırma sürecinde elde edilen diğer bir sonuç ise kentsel dönüşüm sürecinde bireylerin katılımının sağlanmamasının, bireylere söz hakkı verilmemesinin bireylerin memnuniyetini ve yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilediğidir.

The concept of quality of life is a multidimensional concept that encompasses not only individual quality of life but also the environment and environmental factors. At this point, the concept of environmental quality of life gains importance. The widespread movement of urbanization in the globalizing world and the foreground of environment-oriented evaluations bring the quality of urban life to the agenda. Urban quality of life means that the living spaces of individuals have better conditions in social, physical and environmental terms. The development of the environment that individuals live in, such as infrastructure, transportation, communication, health, environmental regulation and care, social activity opportunities, means increasing the quality of urban life. It is not possible to think about this notion independently of the concept of urban transformation which means to revitalize unhealthy cities. The aim of the study in this context is to analyze the effects of urban transformation practices on the quality of urban life and the extent to which the quality of urban life is taken into consideration. Within the scope of the study, it is aimed to examine the impact of the urban transformation projects implemented in the Denizli province of Karşıyaka district on the quality of life in the region and the change in the life satisfaction of the people of the region. By this way, the aim of the study is to analyze how urban renewal applications affect the quality of urban life and in what extent the quality of urban life is taken into consideration. The study consists of four parts. In the first part, the research is introduced. In the second part, the concept of urban transformation is discussed together with the cases of world and Turkey. In the third part, the relationship between urban transformation practices and urban quality of life is analyzed. The fourth part of the study covers the field research evaluating the impacts of the urban transformation on the quality of life of the people of the region Karsiyaka district. The study concludes with results and evaluation In conclusion, the residents living in the houses, the environmental regulations, the convenient access to the consumption opportunities and the reliability of the region are related to the quality of life. It has also been seen that the income of the residents affect the satisfaction of life. It has been observed that the residents who started living in mass housing could not adapt to the collective life and tried to keep their old life habits in the apartment life as well. Another result is that the lack of participation of individuals in the process of urban transformation and the lack of right to individuals have affected the satisfaction of the individuals and the quality of life negatively.