Pazarlama araştırmalarında Türkiye’nin cevaplama eğilimi profili

Abstract

Bu araştırma ile anket formunda kullanılacak ölçek nokta sayısı seçimi ve bulguların yorumlanmasında pazarlama araştırmacılarına yol gösterici olacak Türkiye’nin cevaplama eğilimi profilinin çıkarılması amaçlanmıştır. Araştırma verileri 115K155 numaralı TÜBİTAK projesi kapsamında Türkiye genelinde gerçekleştirilen anket uygulamalarından elde edilmiştir. Veriler soru maddeleri birbiriyle aynı olan ancak ölçek nokta sayısına göre farklılık gösteren 5 farklı anket (4, 5, 6, 7 ve 10 noktalı ölçek) formu ile toplanmıştır. Araştırma bulguları özellikle eğitim düzeyine ve coğrafi bölgelere göre cevaplama tarzının farklılaştığını ortaya koymaktadır. Elde edilen bir diğer sonuç yaşam memnuniyetinin cevaplama tarzına etki ettiğini göstermektedir. Veri setleri ölçek nokta sayısına göre değişen modeller arasında önemli bir farklılık ortaya çıkmamıştır. İdeal ölçek nokta sayısına ilişkin sonuçlar ise birçok değişkene göre farklılık göstermektedir. Ancak cevaplama kalitesi ve cevaplama tarzlarına ilişkin sonuçlar ideal ölçek nokta sayısına dair ipuçları sağlamaktadır.

In this research, it was aimed to determine Turkey’s response tendency profile. It is considered that the results will be guiding for marketing researchers for selecting the scale point number and interpreting the findings. The research data were obtained from the questionnaires conducted in Turkey within the scope of TUBITAK project numbered 115K155. The data were gathered through 5 different questionnaires which had the same questions but differed according to scale point number (4, 5, 6, 7 and 10-point scale). The findings of the research reveal that the tendency of responding differs according to education level and geographical area. Another result is that life satisfaction affects the tendency to respond. There was no significant difference between the models that vary according to the number of points of scale. The results regarding the ideal scale point number vary depending on various variables. However, the results of response quality and response styles provide clues related to the number of ideal scale points.