Tarihi çevrede morfolojik analiz “Kaleiçi, Denizli örneği”

Abstract

Bu tez çalışmasının amacı, Denizli kentinin tarihsel kuruluş–gelişim sürecinde idari, sosyo–ekonomik ve kültürel yaşam açısından odak merkezi işlevindeki Kaleiçi olarak bilinen tarihsel kentsel alanın; tarihsel arka plana dayalı olarak sosyo–mekânsal gelişim sürecinin araştırılarak, kentsel gelişim sürecinde mekânsal karakteristik ve işlevsel kimlik değişiminin kırılma noktaları bağlamında okunmasıdır. Devamında, geleceğe yönelik koruma, geliştirme ve yenileme stratejileri eşliğinde öncelikli müdahale konu ve alanlarına yönelik öneriler geliştirilmesidir. Denizli-Kaleiçi, yerel düzeyde tarihsel kimliğine dayalı geleneksel ticaret ve zanaat potansiyeli ile kent merkezi ve kırsal art bölgesi gerekse Aydın- Muğla-Uşak gibi komşu iller bağlamında bölgesel düzeyde tanınırlığı yüksek bir ticaret alanı niteliğindedir. Bugüne dek bu tarihsel kentsel ve ticaret alanının akademikbilimsel ve kentsel morfoloji açısından ele alınmamış olması tez çalışmasının özgün niteliğini göstermektedir. Tez çalışmasının yöntemi; kaynak araştırması ve örneklem alan çalışmaları bağlamında araştırma–bilgi birikimi–kataloglama aşaması, mekânsal ve işlevsel kimlik analiz aşaması, SWOT analizi ve sentez aşaması olmak üzere dört (4) bölümde ele alınmıştır. Tarihi çevre bağlamında Denizli–Kaleiçi çalışma alanında var olan kültürel miras değerlerinden oluşan sosyo–mekânsal altyapının gelecek kuşaklara aktarılarak, sürdürülebilir kılınmasına yönelik planlama–tasarım ve uygulama düzeyindeki koruma–geliştirme çabalarına “öncelikle müdahale konu ve alanların tespiti” bağlamında akademik–bilimsel araştırma altyapısı ve yöntem olarak farklı bir bakış açısı sunacağı düşünülmektedir.

The purpose of this thesis is to examine the historical urban area known as Kaleiçi, which is the focal center for administrative, socio-economic and cultural life in the historical establishment and development process of the Denizli city; to investigate socio-spatial development process based on the historical background and the spatial characteristic and to identify functional change in the urban development process in the context of the breakpoints. Furthermore, the next aim is to development of proposals for priority intervention areas and areas in the context of future protection, development and renewal strategies. Denizli- Kaleiçi is a commercial area with the based on historical identity of traditional trade and craft potential at the local level for neighbouring provinces such as Aydın, Uşak and Muğla which has the characteristics of the high level of recognition.Until now, the fact that this historical urban and commercial area has not been studied in terms of academic-scientific and urban morphology demonstrates the original character of the thesis study. The method of this thesis work is consists of four (4) chapters as research information, accumulation, cataloging phase, spatial functional identity analysis stage, SWOT analysis and synthesis stage in the context of literature search and sample area studies. With this thesis, the socio-spatial infrastructure consisting of cultural heritage values that existing in Denizli-Kaleiçi study area in the context of historical environment provides sustainability by transferring to future generations. Furthermore, with this study is aimed to present a different point of view as an academic-scientific research infrastructure and method in the context of “determination of intervention subjects and areas” to the protection-development efforts at the level of planning-design.