Çocuk emeğine ve çıraklık eğitimine sosyolojik bir bakış: Denizli kent örneği

Abstract

Bu tez çalışmasında çocuk emeği ile çıraklık eğitimi arasındaki ilişki yapısal işlevselci bakış açısıyla irdelenmeye çalışılmıştır. Bu çerçevede yasal olarak çırak statüsünde çalışan çocukların sosyoekonomik durumlarının, çalışmaya başlama nedenlerinin, çalışma ortam ve koşullarının, gelecek beklentileri ve boş zamanlarını değerlendirme biçimlerinin, aldıkları çıraklık eğitiminin niteliğinin Denizli kentindeki Vali Necati Bilican Mesleki Eğitim Merkezine devam eden çıraklardan hareketle irdelenmesi amaçlanmış, çıraklık eğitiminin sürdürülebilirliği konusunda ipuçlarına ulaşılmaya çalışılmıştır. Çalışma üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde çocuk emeği ve çıraklık eğitimine ilişkin kavramsal ve kuramsal çerçeve temellendirilmiştir. İkinci bölümde araştırmanın metodolojisi yer alırken; Üçüncü bölümde araştırma bulguları yer almaktadır. Araştırmada nicel ve nitel tekniklerden yararlanılmıştır. Araştırma kapsamına Vali Necati Bilican Mesleki Eğitim Merkezine devam eden çıraklar alınmıştır. Bu merkezde eğitim alan 348 çırağa anket uygulanmış, 40 çırakla da mülakat/derinlemesine görüşme yapılmıştır. Çıraklardan elde edilen verilerden hareketle frekans tabloları yorumlanmış, çırakların çalışma nedenleri ve kendi statülerini algılayış biçimleri, bir dizi değişkenle ilişkisi bağlamında analiz edilmiştir. Araştırmada, örgün okul sisteminden uzaklaşan çocukların mesleğe yönelme eğiliminde olduğu ortaya çıkmıştır. Çıraklık eğitiminin çırakların hayatında önemli bir yere sahip olduğu, çocuk emeği ile mücadelede çıraklık eğitiminin önemli bir işlevi bulunduğu dolayısıyla bütün çalışan çocukların çıraklık eğitimi kapsamına alınması gerekli olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

In this thesis study, connection between child labour and apprenticeship education were examined with the view of structural functionalism. It aims to identify the working children as an apprentice legally and their social-economic conditions, the reasoms why they satart working, working environment and conditions, expectations and leisure activities qualifications, expectations and leisure activities qualifications of appenticeship education, through the apprentices studying in Vali Necati Bilican Apprenticeship Training Center, also it aims to reach the sustainability of Apprentice Education. The study includes theree parts, in the first part, child labour and apprentice education connected with conceptional and hypothetic views, are founded. The second part indicates the methology of research, finally in the third part research findings are mentioned. Quantative and qualitative techniques were used in research. Apprentice Training Center, are involved in research scope 348 apprentices, in this center were appled questionnaires and interviews were conducted with 40 of them. With the reference from the data, frequency tables were interpreted and their working reasons, perception of the working status were analyzed with the contex of variable rank. The study reveals that the children who had to leave the formal education finally, came through the neccessity of including all the working children in Apprentice education and importance of apprentice education in their lives while struggling against the child labour.