Bilgi ekonomisi özelinde üniversitelerde entelektüel sermayenin ölçülmesi ve raporlanması

Abstract

Bilgi çağı olarak adlandırılan 21’inci yüzyılda ülke ekonomileri, bilgi temelli büyüme modelleri üzerinde şekillenmektedir. Bilginin üretilmesi, yaygınlaşması ve ekonomik olarak kullanılabilir hale getirilmesinde en önemli görev eğitim kurumlarına ve özellikle üniversitelere aittir. Üniversiteleri böyle bir ortamda ön plana çıkaracak en önemli kaynak, sahip olduğu akademik personelinin kalitesi ve üretkenliğidir. Bunun yanında iyi organize edilmiş bir yönetim anlayışı, paydaşlarla sürekli iletişim ve altyapı imkânları da rekabette üniversiteleri bir adım öne çıkarmaktadır. Tanımlanan tüm bu soyut kaynaklar üniversitelerin entelektüel sermayesini oluşturmaktadır. Üniversitelerin soyut kaynakları olan entelektüel sermaye unsurlarını (İnsan–Yapısal–İlişki Sermayesi) klasik muhasebe bilgi sistemi içinde raporlamak oldukça zordur. Bu sebeple muhasebe bilgi sisteminden bağımsız, üniversitelerdeki entelektüel sermaye miktarını ölçmeye ve raporlamaya yönelik birçok ülkede çeşitli yöntemler geliştirilmiştir. Düzenlenecek “Entelektüel Sermaye Raporları” yoluyla üniversitelerin verimlilik ve performans ölçümlerinin daha sağlıklı yapılabileceği beklenmektedir. Bununla birlikte entelektüel sermaye raporlarının ölçüm ve raporlama yöntemlerinin standardize edilerek muhasebe bilgi sistemine dahil edilmesinin, yönetimsel açıdan daha faydalı sonuçlar doğuracağı düşünülmektedir.