Matlog ile statik ve dinamik otobüs rotalama uygulaması

Abstract

Dünyada ve ülkemizde toplu ulaşım, kent içi ulaşım problemi için bir çözüm olarak görülmektedir. Artan nüfus ve bunun beraberinde getirdiği kentleşme, kentsel alanlarda trafik sorunu başta olmak üzere birçok problemi ortaya çıkarmaktadır. Günümüz ekonomik koşullarında rekabet ortamının ve enerji maliyetlerinin hızla arttığı görülmektedir. Bundan dolayı özel ve kamusal hizmetlerde görev alan şirketlerin veya alt yüklenicilerin varlıklarını devam ettirebilmek ve müşterilerine daha iyi ve kaliteli hizmet verebilmek için öngörülerde bulunarak yakın geleceğin planlarını yapmaları zorunlu hale gelmiştir. Bu doğrultuda düşünüldüğünde yapılan öngörülerin başarı oranının şirketlerin karlılık oranını doğrudan etkilemesi sürpriz olmayacaktır. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte, kurumların içinde bulundukları durumu daha iyi anlayabilmeleri bilgiye verdikleri önemle, verinin araştırılması, analiz edilmesi ve veri yığınları arasından anlamlı bilgiler ortaya çıkarılması ile mümkün olmaktadır. Hızlı nüfus artışı ve köyden kente göçün artması nedeniyle artan toplu taşıma talebinin yönetilmesi gerekliliği açıktır. Bu sebeple toplu taşıma talebinin anlık belirlenmesi ve geleceğe yönelik olarak toplu taşıma yönetim şekillerinin oluşturulması gereklidir. Bu tez çalışması kapsamında, örnek olarak tasarlanan on dört adet durak ve üç adet hattan oluşan model üzerinde farklı rotalama çözümleri üretilmiştir. Çalışma kapsamında oluşturulan otobüs hatları modeli, iki farklı problem üzerinde değerlendirilerek çözüm kümeleri elde edilmiştir. Yapılan bu çalışmada ilk problemde elimizde üç otobüs hattının her bir durağında inecek veya binecek yolcu sayısı ve durak bilgilerinin yer aldığı matrislerin yerleşimi yapılarak tutulan veriler ve oluşturulan sonuç matrisi üzerinde analiz çalışmaları yapılmıştır. İlk problemde hatların sabit olduğu kabul edilmiş ve her bir hat için duraklarda binecek yolcu bilgileri ayrı matrislerde tutulmuştur. İkinci problemde ise hatların statik olmadığı, belirlenen aralıklarla alınan anlık hat yolcu sayısına göre tasarlanan ve otobüs duraklarının sabit, otobüs güzergahının ise değişken olduğu durum incelenmiştir. Her iki problem farklı yolcu kapasiteleri için ele alınmış ve karşılaştırmalar yapılmıştır.

Public transportation in the world and in our country is seen as a solution for urban transportation problem. The increasing population and the resulting urbanization raise many problems, especially the traffic problem in urban areas. In today's economic conditions, it is seen that competition environment and energy costs increase rapidly. Therefore, companies and subcontractors involved in private and public services have to make plans for the near future by making predictions in order to maintain their assets and provide better and high quality services to their customers. Considering this, it will not be a surprise that the success rate of the forecasts made directly affects the profitability of the companies. With the development of technology, it is possible for institutions to better understand the situation they are in by researching, analyzing the data and revealing meaningful information among them. It is clear that the demand for increasing public transportation needs to be managed due to rapid population growth and increased migration from village to city. For this reason, it is necessary to determine the public transport demand instantly and to establish public transportation management forms for the future. Within the scope of this thesis, different bus routing solutions will be produced on a model consisting of fourteen stops and three lines designed as an example. The bus lines model created within the scope of the study will be evaluated on two different problems and solution sets will be obtained. In this study, in the first problem, we will analyze the data that will be kept and the result matrix to be created by placing the matrices that include the number of passengers to get off or boarding at each stop of the three bus lines and the station information. In the first problem, the lines were assumed to be stationary and passenger information to be boarded at the stops for each line was kept in separate matrices. In the second problem, it was investigated that the lines are not static, designed according to the number of instant line passengers taken at specified intervals and that the bus stops are stationary and the bus route is variable. Both problems were addressed for different passenger capacities and comparisons were made.