Türk dizilerinin toplumdilbilimsel incelemesi

Abstract

Dil verileri anlam dünyasının yansımaları olarak değerlendirilebilecek kültür kodlarını barındırmaktadır. Günümüzde bu kültür kodları kitle iletişim araçları üzerinden küreselleşme bağlamında etkinliğini arttırmaktadır. İncelenen diziler 2016-2017 sezonunda izlenme oranı sıralamalarına göre en çok izlenen telif dizilerin içerisinden seçilmiş olan ilk beş sıradaki dizidir. Bu tezin hazırlanma amacı, dizileri günlük hayatımızı toplumdilbilimsel bağlamda nasıl etkilediğini açıklamaya çalışmaktır. Öncelikle izlenen dizilerin metinlerinin yazıya geçirilmesi aşaması ve ardından gelen bu metin üzerinde yapılan istatistiksel analizler ve veri toplama yoluyla çalışmalar yapılmıştır. Bu veriler ışığında anlam odaklı toplumdilbilim çözümlemesi yöntemiyle anlamsal ve dilsel bağlamda inceleme ve değerlendirme çalışmaları yapılmıştır. İnceleme bölümü; Diriliş Ertuğrul, Cesur ve Güzel, Söz, Vatanım Sensin, Eşkıya Dünyaya Hükümdar Olmaz alt başlıklarından oluşmaktadır.Her dizi için öncelikle kişiler, kişilerin adlarının kökenleri ve anlamları ile karakterlerin özelliklerinden bahsedilmiştir. Akabinde mekanların adları ve özellikleri verilerek değerlendirme çalışması yapılmıştır. Zamanların incelendiği bölümde ise zaman formlarının kullanıldıkları görülen geçmiş zaman, duyulan geçmiş zaman, şimdiki zaman, gelecek zaman, geniş zaman olmak üzere beş sütun halinde tablolar olarak verilmiş ve zaman kavramının eklerle sınırlanamayacağı göz önünde bulundurularak sözcük halindeki zaman ifadeleri de tablolaştırılarak verilmiş daha sonra tabloların değerlendirmesi yapılmıştır. Sonuç Bölümünde tezimizin verileri toplanan ve incelenen kısımları bütüncül bir bakış açısıyla açıklanmıştır. Ek Metin bölümünde incelenen dizilerin ilgili bölümlerinin tarafımızca yazıya geçirilen senaryo metinleri verilmiştir. Kaynakça bölümünde tezimizin hazırlanma aşamasında yararlanılan kaynaklar alfabetik olarak sunulmuştur.

Language data contain cultural codes that can be evaluated as reflections of the meaning world. Today, these cultural codes increase their effectiveness in the context of globalization through mass media. In the 2016-2017 season, the analyzed series are the top five ranked among the most watched royalty series according to the rating ratio rankings. The aim of this thesis is to explain how the series affects our daily lives in the sociolinguistic context. Firstly, the writing of the texts of the series followed and the subsequent analysis of the text on this text and data collection studies were conducted. In the light of these data, semantic and linguistic analysis and evaluation studies have been carried out by means of semantic sociolinguistics analysis. Review section; Diriliş Ertuğrul, Cesur ve Güzel, Söz, Vatanım Sensin, Eşkıya Dünyaya Hükümdar Olmaz. For each series, first of all, people, the origin and meaning of their names and the characteristics of the characters are mentioned. Subsequently, the names and characteristics of the spaces were given and an evaluation study was conducted. In the section where tenses are examined, the past tense, past tense, present tense, future tense, wide tense are given as tables in five columns, and the time expressions in the form of words can also be tabulated considering that the concept of time cannot be limited to attachments. then the tables were evaluated. In the conclusion part, the data collected and examined parts of our thesis are explained from a holistic perspective. In the bibliography section, the sources directly utilized during the preparation of our thesis are given. In the Appendix Text section, the script texts of the related sections of the series examined are given.