Muhafazakâr tutumların reklamlara yönelik tutumlar üzerindeki etkileri

Abstract

Türkiye’de 1980’li yıllardan itibaren neo-liberal ekonomi politikalarının kabul edilmesi ile tüketim toplumuna dönüşme süreci başlamış; 2000’li yıllardan sonra ise muhafazakarlık kapitalist sisteme iyice adapte olmuştur. Günümüz Türkiye’sinde sıklıkla tartışılan bir kavram haline gelen muhafazakarlık konusunda ise iki ana yaklaşım vardır. Bunlardan ilki muhafazakarlığı siyasi bir ideoloji olarak görürken diğeri onu kişisel bir eğilim, bir tutum olarak ele almaktadır. Diğer tüm tutumlar gibi muhafazakâr tutumlar da bireyin davranışlarını yönlendiren unsurlardan biridir. 80’li yıllardan bu yana Türkiye’nin yaşamakta olduğu değişim ve dönüşüm süreci göz önünde bulundurulduğunda tüketim toplumunun ayrılmaz bir parçası olan reklamlar ile bireylerin sahip olduğu muhafazakâr tutumlar arasında nasıl bir ilişki olduğu sorusu bu araştırmanın ana çıkış noktasını oluşturmaktadır. Bu bağlamda, bu araştırma kapsamında muhafazakarlık, tutum olarak ele alınmış ve kişilerin sahip olduğu muhafazakâr tutumların reklama yönelik tutumlar üzerinde belirleyici olup olmadığı ortaya konmaya çalışılmıştır. Bu amaç doğrultusunda 250 kişiye anket uygulanarak muhafazakarlık düzeyi ile reklamlara, reklamcılığa yönelik genel tutumlar ve maruz kalınan belirli bir reklama yönelik tutumlar arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırma sonuçları muhafazakarlık düzeyi arttıkça reklama ve reklamcılığa yönelik tutumların olumlu yönde değiştiğini ortaya koymuştur. Maruz kalınan belirli bir reklam (Ford Kamyon 8 Mart Dünya Kadınlar Günü reklamı) özelinde ise ilgili reklama yönelik tutum ve muhafazakarlık ilişkisinde cinsiyet değişkeninin belirleyici olduğu tespit edilmiştir. Muhafazakarlık düzeyi arttıkça reklama ve reklamcılığa yönelik genel tutumların olumlu yönde değişmesi ise muhafazakarlığın kapitalist sisteme uyumunun bir yansıması olarak anlamlandırılmıştır.

The adoption of neo-liberal economic policies in Turkey as of 1980s triggered a quick transformation into a consumer society; and, in the early 2000s, “conservatism” widely adapted itself into the capitalist system. There are mainly two approaches to conservatism, which is a frequently discussed issue in today’s Turkey. While the first approach considers conservatism a political ideology, it is a personal preference and attitude according to the second one. Just like other attitudes, conservative attitudes are one of the factors that shape individuals’ behaviors. It is a well-known fact that Turkey experienced a radical transformation as of 1980s and certain changes depending on this transformation. Accordingly, this study aims to explore the relationship between conservative attitudes of individuals and advertisements, which are the indispensable components of consumer society. Thus, “conservatism” was taken as an attitude in this study, which aims to find out whether individuals’ conservative attitudes predict their attitudes towards advertisements or not. For the purposes of this study, the researcher administered a survey to 250 people to examine the relationship between conservatism, general attitude towards advertisements and advertising and the attitude towards a specific advertisement that the participants were exposed to. The results of the study showed that as the level of conservatism increases, the attitudes towards advertisements and advertising change in a positive way. As for the specific commercial the participants were exposed to (Ford Trucks commercial celebrating March 8th Women’s Day), the study found that gender is a predicting factor for the relationship between attitudes towards this specific advertisement and conservatism. Finally, it is believed that increasingly more positive general attitude towards advertisement and advertising as the level of conservatism increases reflects the adaptation of conservatism to the capitalist system.