Kıdem tazminatı fonu’nun aktüeryal prim oranı hesaplamaları ve muhasebesi

Abstract

Kıdem tazminatı, İş Hukukumuza 1936 yılında 3008 sayılı İş Kanunu ile girmiştir. Yıllar itibari ile İş Hukuku’ndaki değişiklikler sonucu kıdem tazminatı; işçi açısından giderek önemi artan bir hak, işveren açısından ise yükü giderek artan bir maliyet unsuru haline gelmiştir. İlk defa 1975 yılında fon kavramından bahsedilmiş ve 2002 yılında Kıdem Tazminatı Fonu Yasa Tasarısı gündeme gelmiştir. Literatürde, kıdem tazminatı fonunun muhasebe ve finansman açısından ne gibi etkileri olacağı üzerine herhangi bir akademik çalışmaya rastlanılmamaktadır. Bu çalışma, Kıdem Tazminatı Fonu Yasa Tasarısı yasalaşması durumunda prim oranının nasıl belirlenmesi gerektiği ve muhasebe kayıtlarının nasıl yapılacağını belirleme amacı taşımaktadır. Aktüeryal prim oranı hesaplamaları, regresyon modeli ile oluşturulan çeşitli senaryolar altında yapılmış ve prim oranının % 6 civarında olmasının her iki taraf açısından en uygun çözüm olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, bir maliyet unsuru olan kıdem tazminatının, prim tutarları muhasebesinin basitleştirilmesi üzerine tartışılmış ve kayıtlar konusunda muhasebe temel kavramları çerçevesinde öneriler sunulmuştur.