Ödemeler bilançosunda ekonomik krizlerin yol açtığı yapısal kırılmalar: Türkiye örneği (1998-2010)

Abstract

Ödemeler bilançosu, bir ülkenin başka ülkelerle olan ekonomik ilişkilerinin özetlendiği temel bir tablo olarak nitelendirilmektedir. Cari hesap, sermaye hesabı, net hata ve noksan ve resmi rezerv hareketleri olmak üzere dört ana başlıktan meydana gelen tablonun ilk kalemi olan cari hesap, temelde ithalat ve ihracat verilerinden olması dolayısıyla ülkenin dış ticaret göstergesi olarak kabul edilebilmektedir. Çalışmada, 1998-2010 yılları arasındaki Türkiye’nin aylık enflasyon, döviz kuru ve milli gelir verilerinin aynı dönemdeki aylık ödemeler bilançosu cari işlemler kalemi verileri üzerine modellenmiştir. İlgili dönemde meydana gelen krizler incelendiğinde, yapılan chow testi ve kukla değişken yaklaşımı ile ödemeler bilançosu cari işlemler kaleminde yapısal değişikliğe neden olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Krizlerin dikkate alınarak modelin tahmin edilmesi durumda teorik beklentiye uygun sonuçlar elde edilmiştir.