Faaliyet tabanlı maliyetleme ve hastane işletmesinde bir uygulama

Abstract

ortamındaki çeşitli etkiler nedeniyle geleneksel maliyetleme sistemleri yetersiz kalıp ve güncel maliyetleme sistemlerinin çıkmasına yol açmıştır. Güncel maliyetleme sistemlerinden biri olarak ifade edilen faaliyet ta¬banlı maliyetleme sistemi işletmelere yalnızca üretim faaliyetlerinde meydana gelen maliyetlerin düşürülmesiyle ilgili katkılar sağlamakla kalmaz bunun yanında işletmenin sahip olduğu üretim faaliyetlerine bir süreç görünümü kazandırarak üretime katkı sağlamayan faaliyetlerin azaltılmasını veya ortadan kaldırılmasını sağlamaktadır. Üniversite hastane yöneticileri de diğer özel hastane yöneticileri gibi geleceğe yönelik stratejiler geliştirmek, rasyonel kararlar alabilmek ve hastane kaynaklarının ne derece etkin ve verimli kullanıldığını belirlemek isterler. Bunun için hastane departmanlarında ve ünitelerinde verilen hizmet maliyetlerini daha sağlıklı ve doğru bir şekilde hesaplamakta ihtiyaç duyarlar. Faaliyet tabanlı maliyetleme sistemi de hastanelerin yukarıda belirtilen ihtiyaçlarına cevap vermek ve hastane içerisindeki farklı maliyet unsurlarını değerlendirebilmek üzere kullanılan metotlardan biridir. Çalışma, dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde sağlık hizmetleri ve hastane işlemeleri ile ilgili temel kavramlardan ve bu temel kavramların açıklanmasının ardından hastanelerde maliyet muhasebesi ihtiyacından bahsedilmiştir. İkinci bölümde geleneksel ve güncel maliyetleme kavramlarının ve sistemlerinin açıklanması, üçüncü bölümde faaliyet tabanlı maliyetleme sisteminin gelişimi, kavramları ve tasarımı konuları teorik olarak ele alınmaya çalışılmıştır. Dördüncü bölümde ise üniversite hastanelerin girişimsel radyoloji anjiyo ünitesinde faaliyete dayanarak birim hizmet maliyetlerini hesaplayıp mevcut SUT paket maliyetleri ile karşılaştırılması ve farklılıklarını değerlendirilmesi göstermek amacıyla Pamukkale Üniversitesi Hastaneleri girişimsel radyoloji anjiyo ünitesinde bir uygulama yapılmıştır.

In view of the various current economic environment effects, such as increasing globalization and competition, the development of technology and traditional costing systems has become insufficient and lead to the emergence of modern estimation systems. Activity-based costing systems, which are expressed as one of the current cost systems, not only reduce costs incurred in production activities but also provide a practical view of the organization's production activities, thereby reducing activities that do not contribute to or eliminate production . Managers want to university hospitals like other private hospital managers to develop strategies for the future, and make rational decisions, and determine how effective and efficient use of hospital resources. Therefore, they need to calculate the cost of services provided in hospital departments and units in a healthier and more accurate manner. Activity-based costing system responding to the needs of the hospital mentioned above and is one of the methods used to evaluate the different cost elements in the hospital. The study consists of four chapters. In the first chapter, cost accounting is mentioned in the basic concepts of health services and hospital operations and in the explanation of these basic concepts. In the second chapter, explanation of the concepts of traditional and current costing and systems, In the third chapter, the development, concepts and design of the activity based costing system are tried to be theoretically discussed. In the fourth chapter, an application was made in Pamukkale University Hospitals interventional radiology angiography unit to calculate the unit service costs based on the activity in the interventional radiology angio unit of the university hospitals and to compare them with the existing SUT package costs and to evaluate their differences.