Duygusal emek ve iş tatmini arasındaki ilişki: Denizli’deki özel okul öğretmenleri üzerinde bir araştırma

Abstract

Günümüzde yoğun rekabet gerektiren işletmelerden biri olan özel okulların içerisinde iletişim ve etkileşimi en fazla yaşayan bireyler öğretmenlerdir. Özel okul yönetimi bu rekabet içerisinde öğretmenlerden iyi bir hizmet kalitesi ve işletmenin devamlılığı bakımından, bütün aktörlere (yönetici, öğretmen, veli ve öğrenci) karşı pozitif duygu ve davranış gerçekleştirmelerini beklemektedir. Bunun için her özel okul yönetimi okulun kendi özelliklerini barındırdığı ve öğretmenlerin sergilemesini beklediği duygusal davranış kurallarını belirlemektedir. Bu kurallar çerçevesinde öğretmen hissetmediği duyguları sergilemesi halinde iş tatminsizliği yaşayabilmektedir. Ancak öğretmenin belirlenen duyguları hissetmek için çaba harcaması veya bu duyguları gerçekte hissetmesi durumunda iş tatmini yaşadığı söylenebilmektedir. Bu araştırma özel okul öğretmenlerinin çalışma hayatı boyunca karşılaştıkları duygusal emek ve iş tatmini değişkenleri arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla oluşturulmuştur. Araştırma Denizli ili Merkezefendi ilçesindeki Millî Eğitim Bakanlığına bağlı olarak faaliyette bulunan anasınıfından liseye kadar eğitim veren altı özel okulun 152 öğretmenin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında toplanan veriler istatistiksel paket programı kullanılarak frekans, yüzde, geçerlik, güvenilirlik ve korelasyon analizlerine tâbi tutulmuştur. Öğretmenlerin duygusal emek davranışlarını belirlemek amacıyla üç boyuttan oluşan duygusal emek ölçeği ve iş tatmin düzeyini belirlemek amacıyla tek boyuttan oluşan iş tatmin ölçeği kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen analiz sonuçlarına göre; yüzeysel davranış ile iş tatmini arasında negatif yönlü ancak anlamlı olmayan bir ilişki bulunmuştur. Derinlemesine ve samimi davranış ile iş tatmini arasında pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir.

In today's private schools which are one of the companies that require intensive competition, the individuals who live the most communication and interaction are the teachers. In this competition, private school management expect teachers to perform positive emotions and behaviors towards all actors (managers, teachers, parents and students) in terms of good service quality and continuity. For this reason, each private school administration determines the rules of emotional behavior that the school its own characteristics and expect the teachers to perform. Within the framework of these rules, teachers may experience job dissatisfaction if they exhibit feelings they do not feel. However, it can be said that if the teacher makes an effort to feel the determined emotions or if he / she feels the emotions in reality, he / she experiences job satisfaction. This research was designed to investigate the relationship between the variables of emotional labor and job satisfaction that private school teachers face during their working life. The research was carried out with the participation of 152 teachers in six private schools from kindergarten to high school which are affiliated to the Ministry of National Education in Denizli Merkezefendi district. The data collected within the scope of the study were subjected to frequency, percentage, validity, reliability and correlation analysis using statistical package program. The three-dimensional emotional labor scale was used to determine the emotional labor behavior of the teachers and the one-dimensional job satisfaction scale was used to determine the level of job satisfaction. According to the results of the analysis; there has been found a negative but not significant relationship between surface behavior and job satisfaction. A positive and significant relationship was found between deep and sincere behavior and job satisfaction.