Farklı ortam koşullarında yetiştirilen salvıa hıspanıca l. ( chıa) bitkisinin fitokompozisyon özelliklerinin belirlenmesi

Abstract

Chia (Salvia hispanica L.) tohumları bitkisel tedavide kullanılan bitkiler arasında yer almaktadır. Tezimizin konusunu oluşturan Chia tohumları farklı ortam koşullarında [(Sera Koşulları (SK) ve Doğal Arazi Koşulları (DAK)] yetiştirilmiştir. Bitkilerin fizyolojik özellikleri ve elde edilen M1 generasyon tohumlarda yapılan içerik analizlerinde mineral madde, yağ, antioksidan içerik, toplam fenolik madde ve fitokimyasal profili belirlenmiştir. Tohumların çimlenme oranı ve boy uzunlukları, istatistik analizler yapılarak aralarında anlamlı bir fark olduğu belirlenmiştir. Yeni generasyon tohumların yapılan analiz sonuçlarına göre; Chia tohumlarının yağ analiz sonuçlarında SK’den elde edilen tohumlarda linolenik asit (% 64,019) oranda ölçülürken, DAK’den elde edilen tohumlarda linoleik asit (% 20,967) daha fazla ölçülüştür. Mineral madde miktarı DAK’den elde edilen tohumlarda fosfor (19616,79 mg/kg) miktarı daha fazla bulunurken SK’den elde edilen tohumlarda magnezyum (3823,00 mg/kg), potasyum (7361,00 mg/kg), çinko (114,80 mg/kg) ve demir (75,27 mg/kg) daha fazla bulunmuştur. SK’den elde edilen tohumlarda DPPH (3,38 µmol TE/g) ve toplam fenolik madde (82,7 mg GEA/kg km) miktarı daha fazla bulunmuştur. Sonuç olarak; farklı ortam şartları, bitkinin yetişme fizyolojisini ve elde edilen M1 generasyon ürün içeriğini etkilediği belirlenmiştir. Bu tez çalışması bu bitkiyle ilgili çalışmalara katkı yapacak ve modern tıp uygulamalarında, ilaç eldesinde gıda sanayi ve üretiminde faydalı olacaktır.

Chia (Salvia hispanica L.) seeds are among the plants used in herbal treatment. In our study, Chia seeds were grown under different environmental conditions [PAU-BIYOM Greenhouse Conditions (SK) and Natural Terrain (DAK)]. Physiological properties of plants and in the M1 generation of seed content analysis; mineral substance, oil, antioxidant content, total phenolic substance and phytochemical content were determined. Plant length of were determined by statistical analysis. According to statistical analysis; There is a significant difference between them. According to the results of the analysis of the seeds; In the oil analysis of Chia seeds, linolenic acid (64,019%) was more measured in seeds obtained from SK, whereas linoleic acid (20,967%) was higher in seeds obtained from DAK. The amount of phosphorus (19616,79mg/kg) was found to be higher in the seeds obtained from the DAK. Magnesium (3823,00mg/kg), potassium (7361,00mg/kg), zinc (114,80mg/kg) and iron (75,27mg/kg) were higher in the seeds obtained from SK. In the seeds obtained from SK, DPPH (3,38mgmolTE/g) and total phenolic content (82,7mgGEA/kgkm) were found to be higher. As a result; It was determined by us that different environmental conditions, plant growth physiology and M1 generation product content were affected. This thesis will contribute to the studies related to Chia plant and will be useful in modern medicine applications, food industry and production.