Muhasebe bilgi teknolojisinde genişletilebilir işletme raporlama dili (XBRL) ya da genişletilebilir biçimlendirme dili (XML)

Abstract

İçinde bulunduğumuz çağda bilgisayar teknolojisi oldukça hızlı ve tahmin edilmez bir gelişme göstermektedir. Bilgisayarların hayatımızın hemen her alanında kullanılması lüks olmaktan çok bir ihtiyaç haline gelmiştir. Bilgi teknolojisi (Information Technology - IT) olarak adlandırabileceğimiz bu gelişmeler, işletmelerin internet üzerinden müşterileri ile ilişkiye geçebilmesine, mal ve hizmet pazarlayabilmesine, satış sonrası destek verebilmesine vs. olanak sağladığı gibi; işletme ortaklarına veya yatırımcılara finansal faaliyetleri ile ilgili anında bilgi verebilmesi kolaylığını da getirmiştir. Tüm bu gelişmeler kuşkusuz muhasebe mesleğini de etkilemiştir ve etkilemeye devam etmektedir. Özellikle son yıllarda hızla gelişen genişletilebilir işletme raporlama dili (Extensible Business Reporting Language - XBRL) sürekli bir veri üretimi ortamı oluşturmuş, defter ve belgelerin en az olduğu bir bilgi sistemi kurmuştur. Bu alandaki gelişmeler gelecekte muhasebe mesleğinde her türlü belgenin dijital olacağını göstermiştir. XBRL konusundaki gelişmeler bir tartışmayı da beraberinde getirmiştir. XBRL temel olarak bir genişletilebilir biçimlendirme diline (Extensible Markup Language - XML) bağlı oluşturulmuş bir dille yazılan uygulamalardır. İşletmeler gelecekte paket program olarak kurulabilen XBRL sistemini kullanmayı tercih edebilecekler; aynı zamanda kendilerine özel geliştirilebilen XML tabanlı programları da tercih edebilecektir. Çalışmada, gelecekte muhasebe mesleğinde XBRL’yi kullanmanın yararları ile geliştirilen XML’yi kullanmanın yararları tartışılmaktadır.