Laodikeia'dan kazıma-kabartılı tabaklar

Abstract

Laodikeia Phrygia 'nın batı sınırındadır. Toprakları modern Eskihisar, Goncalı ve Bozbı:ırun köyleri ara­sında paylaşılmaktadır. Lykos (Çürüksu) vadisinin önemli bir kenti olan Laodikeia, fi. Antiokhos tara­fından MÖ. 253 'den önce kurulmuş ve karısı Laodike'nin adı verilmiştir. Coğrafik önemi Orta ve Güney Anadolu'dan batıya uzanan yolların kavşağında yer almasından kaynaklanır. Zenginliğini aynı zaman­da tekstil ticaretinde oynadığı etkin role borçludur. Tarihi boyunca sık aralarla yaşadığı depremlerden etkilenmiştir. Focas dönemindeki (602-610) bir deprem sonrasında yerleşim Denizli 'deki Kaleiçi 'ne ve çevresine taşınmıştır. 2006 yılı kazılarında Suriye Caddesi 'ndeki Doğu Bizans Kapısı 'nın Güney Kulesi 'nde ve 2007 yılı kazı­larında A Evi 'nde kazıma-kabartılı tabaklar (champleve ıvares) bulunmuştur. Söz konusu kapı ve ilişkili surlar 4. yüzyıl sonlarında ve 5. yüzyıl başlarında inşa edilmiştir. Güney Kule'de iiç figürlü tabak ve dördüncüsüne ait parçalarla birlikte İmparator fi. Justinus'un (565-578) 575'e tarihlenen bir sikkesi ve İmparator Focas'ın (602-610) 605-606'ya tarihlenen bir sikkesi bulunmuştur. Diğer figürlü tabağın bulun­duğu A Evi'nde ise İmparator Anastasius'un (491-518) ve fi. Justinus'un (565-578) sikkeleri aynı kontekstte ele geçmiştir. Bu dört tabak ve parçaları Erken Bizans Dönemi 'nin ünik eserleridir. İlk tabakta ata binmiş bir figür elindeki kılıçla bir aslana saldırmaktadır. İkici tabakta bir aslana saldıran iki köpek, üçüncüsünde bir at ve dördüncü tabağa ait parçalarda himationlu bir adam, bir erkek başı ve balıklar betimlenmiştir. Fi­gürlerin dışında kalan alanlar kazınmış, böylece zemine göre kabarık kalmış olan figürlerin iç ayrıntıları kazıma çizgi ve noktalarla vurgulanmıştır. Kabarık halka şeklindeki dudaklar, sığ gövdeler ve yüksek kaidelerle karakterize olan formları döneme özgüdür ve Sardeis'teki haçlı tabaklarla ve Saraçhane ka­zılarında bulunmuş bir parçayla uyumludur. Laodikeia kazıma-kabartılı tabakları 6. yüzyıl ortası ile 7. yüzyıl başları arasına tarihlenen ünik lokal üretimlerdir. Tabaklardaki aslan avı sahnesi Doğu toplumlarına özgü bir betimlemedir. Özellikle 4-7. yüzyıllar arasın­da, bu tip betimlemelere Sasani gümüş tabaklarında sık rastlanır.

Laodiceia lies on the wesı edge of Phrygia. The modern villages incorporated within its territory are Eskihisar, Goncalı and Bozburun. An important city of Lycos (Çürüksu) Valley, laodiceia, was founded by Antiochus II sometime before 253 B.C. and was named for his wife laodice. lts geographical importance derives /rom its position at the crossroads of routes /rom Central and Southern Anatolia with routes leading west. The wealth of Laodiceia hinged also on its active role in the textile irade. The city suffered from frequent earthquakes throughout its history. Following an earthquake during the time of Focas (602- 6/0), the settlement moved to the district of Kaleiçi in Denizli and its nearby areas. The engraved-swelled plates (champleve wares) werefound in the South Tower of the East Byzantine Gate locaıed on ıhe Syria Street during 2006 and A Evi (House A) 2007 excavations. This gate and its ıvalls ıvere constructed at the end of 4th century and beginning of 5th century. Three figured plates and part of afoıırth ıvere found inside the Souıh Toıver, together ıvith a coin of Emperor Justinus II (565-578) dated to 575 and a coin of Emperor Focas (602-610) dated to 605-606. Onefigured plate fragment was found inside the A Evi (House A); together with coins of Emperors Anastasius (491-518) and Justinus II (565-578). These four p/ates and ils fragments are unique artifacts which belong ıo Early Byzantine Period. On thefirst plate, there is afigure riding a horse and attacking a /ion with a sword held in his hands, and a dog. On the second plate, ıwo dogs are atıacking a lion, on the third plate, a horse is represented; and on the fourıh plate fragment, a man with himation, a man head and fishes are represented. The rest of ıhe representation areas are engraved: by the way, the swelled background was composed and its details given by engraved lines and points. Their swollen ring-shaped rims, shallow bodies and high bases-all characterisıic of the period-shoıv similarities lviıh ıhe crossed plate found in Sardis and with pieces from the Saraçhane excavations. laodiceian engraved-swelled plates are unique loca! products ıvhich belong ıo the middle of 6th century and to the beginning of the l'h century. The lion hunt scene on the plates is a representation peculiar to the Eastern communities. Especially during 4th-l'h centuries. these kinds of representations were frequent/y depicted on Sasanian si/ver plates.