Bir kazı döneminde Laodikeia rekreasyon ortamında hava küflerinin değerlendirilmesi

Abstract

Sürekli olarak sıcak ve nemli ortamlarda görev yapan arkeoloji çalışanları mantarlarla ilişkili hastalık­lar açısından devamlı risk altındadır. Sunulan çalışmada bir sezonluk kazı dönemi boyunca Laodikeia rek­reasyon deposunun hava florasında küf mantarları ve çalışanlara olan etkisi araştırılmıştır. Arkeoloji depo­sunda görev yapanlara, çalışma ortamı ve farklı semptomlar ile ilgili standart anket uygulanmıştır. Canlı küf mantarlarının saptanması için hava örnekleri 2005 yılı kazı dönemi boyunca periyodik olarak toplan­mıştır. Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında iç ortam havasında ortalama küf konsantrasyonu sırasıyla 528, 578 ve 1023 koloni oluşturan ünite (cfu)/m3 olarak ölçülürken, dış ortam havasında bu değerler 352, 409 ve 553 cfu/m3 olarak saptanmıştır. iç ortam havasında en sık rastlanan küfler Cladosporium spp. (%57.7), Aspergillus spp. (% 15.8) ve Penicil/ium spp. (%3.4) iken, dış ortam havasında Cladoporium spp. (%60.4), Alternaria spp. (% 16.8), Aspergillus spp. (% 11.8) ve Penicillium spp. (%3) baskın florayı oluşturmuştur. iç ortam havasında Aspergillus cinsi küf mantarları nemin daha yüksek ve sıcaklığın daha düşük olduğu yaz sonu dönemde dış ortama göre daha yüksek oranlarda saptanmıştır (p< 0.05). Aspergillus niger diğer As­pergillus türlerinden daha sık izole edilmiştir (p< 0.05). Uygulanan anket sonuçlarına göre 41 arkeoloji ça­lışanının 8 (% 19.2)'inde saman nezlesi, bronşiyal astım ve egzema gibi alerjik-atopik özellikler saptanmış; 3 (%7.3) kişi ise kazı deposu çalışmaları sırasında şikayetlerinde belirgin artış olduğunu bildirmiştir. Ayrı­ca iç ortamda nem ve havada irritan partikül varlığının, arkeoloji çalışanları arasında en yaygın problem­lerin nedenlerini oluşturduğu belirlenmiştir. Laodikeia deposundan elde edilen bu veriler ile, rekreasyon atölyelerinin yeniden yapılması veya yapılandırılması, özellikle yaz sonu dönemlerinde kserofilik küflere bağlı semptomlara karşı önerilebilir. iklimsel verilerin takibi ve anket çalışmaları, toksijenik küflere bağlı havalanma problemleri ile nemli ortamda çoğalabilen kserofilik mantarlardan hangisinin taranması ge­rektiği konusunda karar vermeye yardımcıdır.

Microclimatic environments including hot and damp variations are convenient backgrounds to fun­gi-related diseases for archeology workers. in this study, indoor air viable mold flora of Laodikeia's anti­que recreation warehouse and their effect on archeology workers were investigated during an annual excavation period. Work environment and workers' symptoms have been detailed by a questionnaire. Air sampling of viable molds were periodically collected within the excavation period in 2005. The me­an indoor viable mold concentrations were 528, 578 and 1023 cfu/m3 while outdoor mold concentra­tions were 352, 409 and 553 cfu/m3 during July, August and September, respectively. The prevalent cul­turable indoor fungal type was Cladosporium spp. (57.7%), Aspergillus spp. (17.8%), Alternaria spp. (15.8%) and Penicil/ium spp. (3.4%). in outdoor environment, Cladosporium spp. (60.4%) was the pre­dominant type followed by Alternaria spp. (16.8%), Aspergillus spp. (11 .8%) and Penicillium spp. (3%). Aspergillus spp. were found in higher concentrations for indoor air than outdoor samples in late-summer period owing to higher humidity and lower temperature levels (p< 0.05). The rate of Aspergillus niger isolation was higher than the other Aspergillus species (p< 0.05). Among the 41 workers hay fever, bronc­hial asthma and eczama were detected in 8 (19.2%) of them and three workers stated increase in their complaints during their work in the recreation warehouse. According to the questionnaire results, mo­isture and irritable partide problems were more prevalant among archeology workers in recreation wa­rehouse. As in Laodikeia experience, re-building of warehouses or restriction of recreation period betwe­en early and mid summer may be recommended in order to avoid to be confronted with xerophilic fun­gi. Climate monitorization and questionnaire results may help to decide on the screening procedures to enlighten the ventilation problems related to toxigenic molds and also to demonstrate the presence of xerophilic fungi in the moist environment.