Sosyal bilimlerde nesnellik sorunu

Abstract

Bu çalışma ?nesnellik? kavramının insan yaşamının pratik ve teorik alanlarındaki karşılıklarını ve olanaklılığını sorgulamaktadır. Tezin anahtar kavramı olan nesnelliğin farklı bakış açılarınca ne türden tartışmalara konu edinildiği açıklanmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda, özellikle giriş kısmında nesnellik kavramının farklı disiplinlerce yapılan tanımları üzerinde durulmuştur. Birinci bölümde ise doğa bilimlerinin işleyişi hakkında bilgi verilmekte, konuya açıklık sağlaması bakımından öncelikle, bilimin başlangıcı ve gelişimini içeren tarihsel dönemler üzerinde kısaca durulmuştur. Doğa bilimlerinin metodolojik ve epistemolojik açılardan analizi yapılarak, bu alanda nesnelliğe ulaşılıp ulaşılamadığı, ulaşıldı ise bunun ne türden bir nesnellik algısı olduğu açıklanmaya çalışılmıştır. İkinci bölümde sosyal bilimlerin oluşumunu ve gelişimini içeren tarihsel sürecin ardından, kullandıkları yöntemler ve ulaştıkları bulguların özellikleri hakkında bilgi verilmektedir. Doğa bilimlerinde açıklamaya dayalı bilimsel yöntem modelleri kullanılır ve bu sayede nesnellik ve kesinlik idealine ulaşılmaya çalışılır. Ne var ki sosyal alan yapıca farklı bir oluşuma sahip olduğu için bilimin genelinde var olan bu nesnellik ideali tartışmalı bir hal almaktadır. Bu tartışma sosyal bilimlerdeki nesnellik sorununun temelini oluşturur. Üçüncü ve son bölümde sosyal bilimlerde karşımıza çıkan nesnellik sorunun farklı bakış açılarınca tartışması yapılmaktadır. Bu bölümde, öngörülen yeni nesnellik tanımı ile birlikte, sosyal alanda nesnelliğe ne derece ulaşılabileceği sorgulanmaktadır.

This paper questions the concept of objectivitiy?s meanings and possibilities of human lives? pratical and theorical sides. It is explained what kind of arguments the objectivity, which is the key concept of my thesis, cause. In this respect, especially in the beginning part, the descriptions of objectivity done by different disciplines are studied. In the first part, the process of natural sciences are analyzed. To clarify the subject, firstly, historical areas that contain the beginning and development of science are evaluated. Natural sciences are analyzed from the aspects of methodology and epistemology, and it is tried to be explained whether it is attained to objectivity or not, and if it is attained, what kind of objectivity it is. In the second part after the historical period that contains the existence and development of social sciences,it is informed about the features of the methods they use and the evidence they gained. Thanks to scientific methods based upon exploration, it is tried to be reached the goal of objectivity. However, the goal of objectivity becomes a controversial issue because the social sphere has a different structure. This discussion creates the problem of objectivity of social sciences. In the third part, the objectivity in the social sciences is discussed. A new discription of objectivity and to what extend it is reached to the objectivity in the social sphere.