Tüketici hakları farkındalığı ve tüketici bilinç düzeyi: Denizli’ de bir araştırma

Abstract

Tüketici hakları kavramı tüketici, üretici ve satıcılar açısından pazar sistemi dinamiklerinin etkin bir şekilde işlemesi için oldukça önem taşımaktadır. Bu kavramın ortaya çıkmasından günümüze dek literatürde tüketicilerin hakları konusundaki farkındalık düzeyini inceleyen birçok çalışma yapılmıştır. Bu çalışmada da tüketicilerin tüketici hakları farkındalığı ve tüketici bilinç düzeylerinin (ürün bilinci, bilgi arayışı, fiyat bilinci ve ekolojik çevre bilinci) araştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla Denizli ili merkez ilçelerinde yaşayan tüketicilere anket yapılmış ve toplamda 388 anket analizlere dahil edilmiştir. Elde edilen verilerle demografik özellikler de dahil olmak üzere değişkenler arasındaki ilişkileri incelenmiştir. Araştırma sonuçları genel anlamda tüketicilerin, tüketici hakları konusunda yeterli seviyede bilgi sahibi olmadıklarını göstermektedir. Ayrıca sonuçlar tüketici hakları farkındalığı düşük olanların ekolojik çevre bilinçlerinin de düşük olduğunu; ürün ve fiyat bilinçleri ile bilgi arayışlarının ise daha yüksek olduğunu ve ortaya koymaktadır. Demografik özellikler açısından ise değişkenlere ilişkin elde edilen sonuçlar önemli ölçüde farklılık göstermektedir.

The concept of consumer rights is crucial for the efficient handling of market system dynamics in terms of consumers, producers and sellers. There are many studies have been carried out that examine the level of awareness of consumers' rights from the emergence of this concept to present literature. In this study, it is aimed to investigate consumers' awareness of consumer rights and consumer consciousness levels (product consciousness, information search, price consciousness and environment consciousness). For this purpose, a survey was conducted among the consumers living in the central districts of Denizli and 388 questionnaires were included in the analyzes. The relationship between the variables including demographic characteristics was examined with obtained data. The research results show that consumers generally don’t have enough knowledge about consumer rights. The results also show that those with low consumer awareness are higher in product awareness, price awareness and information seeking.. At the same time it has been found that those with low consumer awareness have lower ecological environmental awareness. In terms of demographic characteristics, the results obtained regarding the variables differ considerably.