Salih Bin Celaleddin'in tarih-i Mısır'ı (dil incelemesi-metin-dizin)

Abstract

Bu çalışma 16. yüzyılın ortalarında (1547) Salih Bin Celaleddin tarafından yazılmış Tarih-i Mısır adlı el yazması üzerine gerçekleştirilmiştir. Eserin bilinen 21 nüshası daha vardır. Bizim çalıştığımız nüsha İstanbul Topkapı Sarayı Müzesi Türkçe El Yazmaları Bölümünde R.1405 Arşiv numarasıyla kayıtlı bulunmaktadır. Tarih-i Mısır 21 satırdan oluşan, nesih hattıyla yazılmış, mensur bir tarih kitabıdır. Osmanlı Türkçesi döneminde yazılmasına rağmen, Eski Anadolu Türkçesi döneminin etkilerinin gözlendiği Tarih-i Mısır; Mısır'ın Nuh Tufanı'nın öncesinden Yavuz Sultan Selim'in Mısır'ı fethine kadarki tarihini özetlemektedir. Bunun yanında Mısır'daki piramitler ve değişik yapılar ile Mısır'ın coğrafi özellikleri de anlatmaktadır. Tez; Birinci Bölüm-Dil İncelemesi ve Sonuç, İkinci Bölüm-Metin ve Üçüncü Bölüm-Dizin bölümlerinden oluşmaktadır. Giriş bölümünde eser ve yazar tanıtılarak ilgili tarihsel bağlam belirtilmiştir. Dil İncelemesi bölümünde eserin yazım ve imlâ özellikleri, ses bilgisi özellikleri ve dil bilgisi özellikleri örneklerle belirtilerek sunulmuştur. Sonuç bölümünde incelemeden elde edilen sonuçlar maddeler hâlinde açıklanmıştır. İkinci bölümde el yazması eser Türk çeviri yazısına aktarılmıştır. Üçüncü bölümde metinde geçen sözcük ve eklerin görülebileceği bir dizin oluşturulmuştur.

This study was carried out during mid-16th century (1547) on a manuscript entitled Tarih-i Mısır written by Salih Bin Celaleddin. There are 21 known copies of this manuscript. The copy we are working on is registed in Topkapi Palace Museum Turkish, Manuscripts Section with R. 1405 archieve number. Tarih-i Mısır is a prosaically history book containing 21 lines, written with neshih handwriting style. Tarih-i Mısır, on which you can observe Old Anatolian Turkish Periond effects despite being written during Ottoman Turkish Period, is a book which summarizes the history of Egypt from the Noah’s Flood to the comquest of these lands by Yavuz Sultan Selim. The manuscript also describes the Pyramids, various structures and the geographical features of Egypt. Thesis consist of; Section 1 (Philological Survey and Conclusion), Section 2 (Text) and Section 3 (Index). In the prologue, historical context is being specified by introducing the work and the author. In the Philological Survey Section, the ortgoraphical features, the phonetical features and the grammatical features are being presented with examples. In the Conclusion Section the results obtained from the study are explained in the form of substances. In the Second Section, the manuscript is translated in to Turkish. In the Third Section, an index which shows the words and the additions the text, is being created.