Cari açığın sürdürülebilirliği ve Türkiye örneği

Abstract

Cari işlemler dengesi kavramı küreselleşen dünya ekonomileri ile birlikte ön plana çıkmış ve yaşanan ekonomik krizler paralelinde daha da hissedilir hale gelmiştir. Özellikle ülkeler arasındaki ihracat ve ithalat etkileşiminin etkisi altında kalan bu denge, ülke parasının değeri, ülkeye giren yatırımların niteliği ve süresi, ülke içerisindeki tasarruflar, dış borçlar gibi bir çok değişkene bağlı olarak da değişim gösterir hale gelmiştir. Avrupa Birliği (AB) üyesi, gelişmiş ve gelişmekte olan ülke ekonomileri içerisinde de önemli bir gösterge olan cari işlemler dengesi, dönemler itibariyle farklı seviyelerde gerçekleşmiştir. Yukarıda belirtilen değişkenlere bağlı olarak gerçekleşen krizler ise bu dengenin bozulmasında önemli bir etken olmuştur. Çalışma içerisinde yer verilen ülkeler incelendiğinde bu sonuç somut bir şekilde kendisini göstermektedir. AB ülkelerinde krizlerin, Meksika, Arjantin ve Brezilya'da ise ülke parasının değerine bağlı olarak bozulan dış ticaret dengesinin etkisi ile cari açıklar daha da ön plana çıkmıştır. İlgili açıklar karşısında ise, her ülke kendi koşullarını da dikkate alarak bir takım önlemler almış ve türetilen politikalar yardımıyla cari açık sorunun önüne geçmeye çalışmışlardır. Ampirik modeller yardımıyla Türkiye'de 1980-2013 dönemine ilişkin cari açıkların sürdürülebilirliğini inceleyen bu çalışma da, ihracattan ithalata doğru bir nedensellik söz konusudur. Yani, Türkiye'nin gerçekleştirmiş olduğu ihracatın ithalata dayalı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu bulgu, Türkiye'nin ihracat yapabilme kapasitesinin ara malı ve sermaye mallarının ithalatına bağlı olduğunu göstermektedir. Dış ticaret ve cari işlemler dengesinin olumlu yönde gelişimini engelleyen bu durum karşısında ise, ülke içerisinde katma değeri yüksek ara malı ve sermaye malı üretiminin teşvik edilmesi önerilmektedir.

Current account balance come to the fore with the concept of globalization of the world economy and the economic crisis has come more and more noticeable in parallel status. Especially under the influence of interaction between countries that export and import balance, of the domestic currency, attribute and duration of the investments into the country, savings in the country, depending on many variables, such as external debt has also become varies. The member of European Union (EU), developed and developing countries is an important indicator in the economy of the current account balance, period have been recorded at different levels in years. The crisis that occurred due to the above variables has been a major factor in the deterioration of the balance. This result illustrates in a concrete way itself when examined the countries taking part in the study. The crisis in the EU, Mexico, Argentina and Brazil in the current account deficits and the effect of the foreign trade balance deteriorated depending on the value of the domestic currency rose to the forefront. Explain about the opposite, each country have taken a number of measures, taking into account their circumstances and aid policies derived tried to pass in front of the deficit problem. Empirical models with the help of this study to examine the sustainability of the current account deficit for the 1980-2013 period in Turkey also, is a causality from exports to imports in question. So, based on the conclusion that Turkey's exports to imports have made has been reached. This finding illustrates that Turkey's export capacity can be dependent on the import of intermediate and capital goods. Foreign trade and current account this situation prevents the development of a positive balance, the promotion of high value added in the country of intermediate goods and capital goods production is recommended.