Uluslararası mevsimlik tarım göçü: Artvin örneği

Abstract

Mevsimlik işgücü göçü, özellikle sınır bölgelerinde ulus devlet sınırlarını aşan boyutlara ulaşabilmektedir. Gürcistan’dan Türkiye’ye çay hasadı için göç eden işgücü bu göç türüne bir örnektir. Mevsimlik Gürcü işgücü göçünün karakteristik özellikleri çoğunlukla düzensiz ve geçici olmasıdır. Düzensizliğine ve geçiciliğine rağmen bu göç hareketi her sene çay hasat dönemlerinde artış göstermektedir. Bu araştırmanın amacı, sınır bölgesinde neden ve ne zamandır yabancı mevsimlik işgücüne ihtiyaç duyulduğunu saptamaktır. Araştırma amacına ulaşmak için on çay üreticisi (işveren) ve dokuz Gürcü çay işçisi ile derinlemesine mülakat gerçekleştirilmiştir. Hopa’da yapılan bu görüşmeler dışında Hopa, Kemalpaşa ve Arhavi’de işçilerin evleri, toplanma yerleri ve çay tarlalarında gözlemler yapılmıştır. Bulgular, çay üreticilerinin ekonomik refah artışıyla birlikte çay hasadında işgücü talep etmesi ve SSCB’nin dağılmasından sonra Gürcistan’da yaşanan ekonomik sorunlara bağlı olarak mevsimlik işgücü arzının artmasının birbirine sıkı şekilde bağlı olduğu yönündedir. Buna rağmen Gürcü işçiler, işgücü piyasasına yasal olarak girmemekte/girememekte ve düzensiz göçmen olarak istihdam edilmektedirler. Göçmen işçiler günübirlik, hasatlık veya sezonluk olarak Artvin’de çalışmakta; bu süreçte kiralık evlerde veya işverenlerin evlerinde konaklamaktadırlar. İşverenler açısından en önemli sorun işçinin işi savsaklaması iken işçiler açısından ücrete dayalı sorunlar (ödememe, eksik ödeme gibi) bulunmaktadır. Mevsimlik göçmenler çoğunlukla erkek işçilerden oluşsa da yakın geçmişte kadın işçiler de çalışmaya başlamıştır. Ancak işverenler tarafından kimi sebeplerle kadın işçiler tercih edilmemektedir. Bölgede çay hasadında araştırma sürecinde çocuk işçiliğe rastlanmamış olup; yetişkin Gürcü işgücü en aktif rolü oynamaktadır.

Seasonal labor migration can reach dimensions transcending the boundaries of nation state, especially in border regions. The labor migration from Georgia to Turkey for the tea harvest is an example of this migration type. The characteristic features of seasonal Georgian labor migration are often being irregular and temporary. Despite its irregularity and temporaryity, this migration movement increases every year at tea harvest season. The purpose of this study is to determine why and when the foreign seasonal workforce is needed in the border region. In-depth interviews were conducted with ten tea garden owners (employers) and nine Georgian tea workers to achieve the purpose of the study. Apart from these interviews held in Hopa, observations were made in the houses of the workers, meeting places of the workers and tea fields in Hopa, Kemalpaşa and Arhavi. Findings suggest that tea producers are firmly depended on to the demand for labor in tea harvest with the increase in economic prosperity and the increase in seasonal labor supply due to economic problems in Georgia after the collapse of the USSR. Nevertheless, Georgian workers don’t/can’t legally enter the labor market and are employed as irregular migrants. Migrant workers in Artvin work for a day-long, during a harvest or for all season; in this process they reside in rented houses or in the houses of their employers. In terms of employers, the most important problem is that the workers are neglecting the job while the workers have problems about the wages (no payment, incomplete payment, etc.). Although seasonal migrants mostly consist of male workers, women workers have also begun to work in the recent past. However, for some reasons women workers are not preferred by employers. No child labor was found during this research process; the adult Georgian workforce plays the most active role in the tea harvest in the region.