Menteşe Sancağı'nın taşralı yöneticileri: Ayân aileleri Çavuşzâdeler - Milaslızâdeler

Abstract

Bu çalışma ile 18. yy'ın ilk yarısı ile 19. Yüzyılın baslarında Osmanlı İmparatorluğu'nun Menteşe Bölgesin'deki üç önemli âyân ailesinden ikisi olan Çavuşzâdeler ve Milaslızâdeler'in devlet- taşra ilişkisi yönü ile incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmamızın konusunu oluşturan âyân ailelerinin seçilmesinin amacı âyânlar veya hanedanlar denen yerel ailelerin konumunun özellikle de Osmanlı Devleti merkezî yapısının içerisinde bir idari unsur olarak nasıl şekillendiğini incelemektir. Akdeniz'deki önemli konumu düşünüldüğünde son dönemini kara ve deniz savaşları ile geçiren Osmanlı Devleti'nin denize kıyısı olan ve stratejik konumdaki Menteşe Yöresi'nden özellikle kalyon ihtiyacı ve asker çıkarma noktasında faydalanma yoluna gitmiştir. Çalışmamızın başlığını oluşturan ?Menteşe Yöresi'nin Taşralı Yöneticileri Âyân Aileleri: Çavuşzâdeler ve Milaslızâdeler? aileleri tezimize ana konu olarak seçilirken bölgenin diğer bir güçlü ayan ailesi olan Tavaslızâdeler ise özellikle çalışmamızın dışında bırakılmıştır. Etki alanının genişliği nedeniyle ayrı bir tez konusu olacak kadar güçlü olan aile çalışmamızın ana konusu olan Çavuşzâdeler ve Milaslızâdeler'e olan etkisi yönüyle incelenmiştir. Anahtar Kelimeler: Âyân, eşraf, sancak, hanedan, 18.yy, Menteşe, Denizli, Tavas, Muğla, Milas, Köyceğiz, Sakız Adası, Limni Adası, Çavuş, Kalyon

This study tries to gain an insight into the subprovince-state relations of the Çavuşzâdes and the Milaslızâdes, the two out of three leading âyân families in Menteşe District of the Ottoman Empire in the first half of the 18th century and early 19th century. The âyân families in question were selected to demonstrate how the status of âyâns or local noble families, called the dynasties, was shaped as an administrative constituent within the Ottoman centralized state structure. Given its prominent coast and strategic location in the Mediterranean, Menteşe District was exploited as a galleon and soldier-landing centre by the Ottoman Empire, torn by land and sea battles in its final period. Though the local notables of the district of Menteşe: âyân Milaslızâde and Çavuşzade families (also the title of this study) were chosen to be the theme of this thesis, the Tavaslızades, another powerful âyân family in the district, are intentionally excluded from the study. Powerful enough to be a separate thesis topic owing to their enormous sphere of influence, the âyân families were analyzed in terms of the influence of Çavuşzâdes and the Milaslızâdes Keywords: Âyân, notables, district, dynasty, 18th century, Menteşe, Denizli, Tavas, Muğla, Milas, Köyceğiz, Chios, Lemnos, Çavuş, galleon