Niş pazarda fırsatlar ve tehditler Denizli tekstil sektöründe bir uygulama

Abstract

Niş Pazarlama, bir firmanın, diğer firmalar tarafından ihmal edilmiş olan, küçük ve karlı pazar bölümleri içerisinde konumlandırılmasıdır (Dalgıç, 2005: 7). Bu tanıma göre, niş pazarlar ihmal edilmiş pazarlardır. Diğer bir deyişle niş pazarlar, ihtiyaçları, piyasanın çoğunluğunu oluşturan tedarikçiler tarafından karşılanmayan pazarlardır. Bir niş pazarın firmalara sunduğu başlıca fırsatlar rekabetten kaçınmak ve yüksek karlılık sağlamaktır. Çünkü, bir niş pazarda faaliyet gösteren bir firmanın ya hiç rakibi olmaz yada çok az sayıda olur. Ayrıca, niş pazardaki müşteriler, ihtiyaçlarını tam olarak karşılayabilecek firmaya ekstra bir bedel ödemeye razıdırlar. Bu nedenle, niş pazarlar yüksek kar potansiyeline sahip pazarlardır. Kitlesel pazarlarda faaliyet gösteren firmalar yoğun rekabet sonucunda kar marjlarını gün geçtikçe yitirmektedirler. Bu tip firmaların yaşamlarını uzun vadede sürdürebilmelerinin tek yolu kullandıkları pazarlama stratejilerini, niş pazarlama gibi alternatif stratejilerle değiştirmeleridir. Bu çalışmamızda, Bulanık Bilişsel Haritalama yöntemi kullanılarak, Denizli Tekstil Piyasası'nda faaliyet gösteren onbir ihracatçı firmanın orta kademe pazarlama yöneticilerinin bakış açısından, niş pazarlamanın sunduğu potansiyel fırsat ve tehditler araştırılmıştır. Araştırma sonucunda, niş pazarlamanın rekabeti azaltması ve kar marjlarını arttırması literatüre uygun bir şekilde en çok bahsedilen iki değişken olarak bulunmuştur. Merkeziyet derecelerine bakıldığında ise, en çok bahsedilen değişkenler içerisinde üçüncü sırada yer alan markalaşmayı kolaylaştırıcı etkisi, rekabeti azaltıcı ve karlılığı arttırıcı etkilerinin önüne geçerek ilk sıraya oturmuştur. Bu durum, niş pazarlamanın markalaşmayı kolaylaştırıcı etkisinin, en önemli değişken olduğunu ortaya koymaktadır. Bunların dışında, üretim ve yatırım maliyetlerini arttırıcı etkileri de, cevaplayıcılar tarafından niş pazarlamanın potansiyel tehditleri olarak belirtilmiştir.

Nich marketing is the positioning of a firm in small and profitable market segments which are omitted by the other competitors (Dalgıç, 2005: 7). According to this definition, niche markets are neglected markets. In other words, nich markets are the markets that the other suppliers can not supply the needs of it exactly. Two main opportunities of a niche market are avoiding from competition and high profitability. Becasue, there won?t be a real competition in the nich markets. There may be just a few competitors. Also, the customers are willing to pay premium price in return for receiving goods that meets their exact needs. Because of this, niche markets have high profitability potantials. The firms in the mass markets are loosing their profitabilities day by day because of extensive competition. One of the way for success to such firms are changing the mass marketing strategies with alternative marketing stretegies like niche marketing. This research investigates potential opportunities and treats of a nich market by using the Fuzzy Cognitive Mapping method, according to view of medium level administrators of eleven exporter firms from Denizli Textile Industry. We found two factors as the most mentioned factors in this research results; decreasing the competition and increasing of profitability. According to centrality degrees, branding which is the third most mentioned factor, has been rised to the first step. This results indicates that branding is the most important factor. Also, increasing of the production and investment costs factors have been mentioned as the disadvantages of nich markets.