Stratonikeia 2015 yılı çalışmaları: yerleşim ve kentleşme

Abstract

Muğla İli, Yatağan İlçesi, Eskihisar Mahallesi’nde bulunan Stratonikeia antik kenti, Kadıkulesi Tepesi’nin kuzey yamacı ve devamındaki düzlüğe kurulmuştur. Bu topoğrafik yapıya bağlı olarak burada yamaç ve düz alan yerleşimi birlikte görülmektedir. Burada ele geçen buluntular MÖ 3. bine kadar inmekle birlikte, bugüne kadar yapılan çalışmalara göre yerleşimle ilgili mimari veriler, Arkaik Döneme tarihlenen Kadıkulesi Tepesi üzerindeki sur duvarlarıdır. MÖ 4. yüzyılda eski sur duvarları tamir edilip, devamında düzlük alana yeni sur duvarı inşa edilerek yerleşim alanı genişletilmiş ve kentte daha geniş bir alan güvenli hale getirilmiştir. Bu yeni ve merkezi bir yerleşim oluşturma döneminde, burada düzenli bir kent planlamasının yapılmış olduğu anlaşılmaktadır. Hellenistik ve Roma İmparatorluk Dönemi’nde, Sur Duvarı’na bağlı olarak Klasik Dönemdeki yerleşim alanı ve kent merkezi aynı şeklide devam etmiş ve bu dönemlerde pek çok yeni yapılar inşa edilmiştir. Doğu Roma Dönemi yerleşimi MS 12. yüzyılın sonlarına kadar devam etmiştir. Selçuk Hamam ve Şaban Ağa Cami gibi yapılara göre Beylikler Dönemi’nde yerleşim merkezinin, kentin kuzeybatısına kaydığı anlaşılmaktadır. Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemi’nde Beylikler Dönemi’ndeki yerleşim alanı genişlemiş, dini ve sivil daha anıtsal yapılar inşa edilmiştir. Bu genişleme sürecinde yerleşimin bir bölümü Sur Duvarı’nın kuzey ve batı bölümü dış kısmına da taşmıştır. Bugün ise, sadece Klasik Dönem Sur Duvarı içindeki alanda, yerleşim bulunmaktadır. Tüm bunların da açık bir şekilde gösterdiği gibi, burada antikçağdan günümüze yerleşim dokusu ve kentleşmeye dair kalıntılar bulunmaktadır.