Ikonium'dan akanthuslu paye kaidesi

Abstract

Bu çalışmada Konya merkezde bulunan ve bezeme unsurları ile sıra dışı özelliğe sahip olan bir mimari blok ele alınmıştır. Çalışma kapsamında öncelikle mimari bloğun başlık olarak mı, yoksa kaide olarak mı kullanıldığı sorgulanmıştır. Çünkü dört cephesi de akanthus yaprakları ile kaplı olan bu blok hem biçimi hem de cephe dizaynı ile normal korinth başlıklarından ayrılmaktadır. Bunun yanı sıra korinth başlıklarında görmeye alışkın olduğumuz kaulis ile heliks gibi bölümler yerine bezeme alanının tamamen büyük boyutlu tek akanthus yaprağı ile kaplanması da farklı bir uygulamadır. Bloğun üst kısmının büyük oranda tahrip edilmiş olması, hem volütler hem de abakus’un varlığına dair bir iz tespit edilmesini güçleştirmektedir. Köşelere yerleştirilen alt sıra akanthus yapraklarının kavislendirilmesi suretiyle sekizgen bir form elde edilen bezemeli blok biçimi, bezeme şeması ve oranları bakımından korinth başlıkları ile karşılaştırılmış, özellikle bloğun biçimi ve bezeme şemasından hareketle de bunun korinth başlığından ziyade Anadolu’da Hellenistik Dönem’den itibaren varlığı bilinen akanthus bezemeli paye kaidesi olduğu sonucuna varılmıştır. Yapılan değerlendirmeler, kaidenin Augustus Dönemi’nin ikinci yarısına ait stil özelliklerine sahip olduğunu göstermektedir.