Cinsiyet ve il kırılımlı insani gelişme endeksi: Türkiye örneği

Abstract

Ekonomi biliminde bölgesel gelisme tartısmalarının odak noktalarından birisi, sosyo-ekonomik gelismislik düzeyinin bir ülkede veya bölgede nasıl tanımlandığı ve nasıl ölçüldüğüdür. Bu arayıslara bağlı olarak bütün dünyada farklı bakıs açıları ve yöntemlere dayalı hesaplamalar ve analizler yapılmıstır. Türkiye’de de benzer çalısmalar ve hesaplamalar yapılmıstır. Bu konuda yaygın sekilde kullanılagelen faktör analizinden sonra, Birlesmis Milletler’in bazı öncü arastırmacıların çalısmalarına dayanarak gelistirdiği ?nsani Gelisme Endeksi (?GE) son dönemlerin önemli yaklasımlarından birisi olmustur. Karsılastırılabilir, anlasılabilir ve kolay hesaplanabilir olması nedeniyle bu çalısmada IGE kullanılmıstır. Bu makalede, Türkiye için ilk defa illere göre cinsiyet kırılımlı ?GE hesaplanmıs ve sonuçları tartısılmıstır. Cinsiyet kırılımlı IGE için gerekli olan cinsiyet kırılımlı kisi basına GSYH, yazarlar tarafından önerilen bir yöntemle hesaplanmıstır. Elde edilen ?GE sonuçlarına dayanarak bölgesel kümelenmeler belirlenmistir.