Mısır'dan Osmanlı sarayına zahire sevkiyatı (1650-1700)

Abstract

Tezimizde özellikle 1650-1700 yılları arasında, Osmanlı Devleti'nin sarayının iaşesini temin etme yolunda uyguladığı politikalar ve Mısır'dan Osmanlı sarayı için deniz yoluyla gönderilen zahirenin sevkiyat süreci incelenmiştir. Bu doğrultuda belirtilen tarih aralığında başta saray muhasebe defterleri olmak üzere birçok arşiv kaynağından faydalanıldı. Bu kaynaklar ışığında elde edilen bulgular neticesinde Mısır'dan ocaklık olarak gönderilen zahirenin sevkiyat esnasında geçirdiği aşamalar belirlenmeye çalışıldı. Mısır limanları ve İstanbul arasında faaliyet gösteren gemiler, başta korsanlar olmak üzere fırtına ve yangın gibi nedenlerden kaynaklı olmak üzere birçok sorun ile baş etmek zorunda kalmışlardır. Tüccar gemilerinin saray zahiresini taşımada aracılık ediyor olması, bu sorunların sarayın iaşesi de doğrudan etkilemesine neden olmuştur. Söz konusu sorunlara bağlı olarak verilen kayıplar muhasebe defterlerine yansımıştır. Bu çalışmada, yarım asırlık bir dönem içerisinde, Mısır'dan saray için gönderilen ürünler, sevkiyatı sırasında meydana gelen zararlar ve saraya ulaşabilen ürün miktarları tespit edilerek tablolar halinde sunulmuştur.

In this thesis, Ottoman Empire's policies of providing catering for its palace and the process of delivering of purveyance that is sent by the sea from Egypt for the Ottoman palace is studied, especially between the years 1650 and 1700. Between the years mentioned above, many archival recourses are studied, mainly books of account of palace. The process during the delivery of provisions as "ocaklık" sent from Egypt is attempted to be determined in light of the findings acquired from those sources. The ships that went between port of Egypt and İstanbul had to deal with many problems resulted from many issues such as thunder and fire, but mainly they had to deal with pirates. The fact that merchants ships act as a mediator in the delivery of the purveyonce of the palace caused those problems to directly effect the provisions of the palace, too. The lossess regarding the problems talked upon reflected in the books of account. In this work, in a half century period, the products which was sent for the palace by Egypt, the damages which took palace during delivery and the amount of the products that could reach the palace is determined and presented as a tabular form.