Dahilde işleme rejimi, rejim uygulamaları, sorunlar ve çözüm önerileri

Abstract

Türkiye, ihracatı arttırma ve geliştirme yolunda uygulamış olduğu nakit teşvik sistemini faaliyetin desteklenmesi şeklinde düzenleyerek, 01.01.1996 tarihi itibariye Dahilde İşleme Rejimi kapsamındaki teşvik sistemine dönüştürmüştür. Dahilde İşleme Rejimi; imalat sektöründe çalışan firmaların küreselleşmiş ekonomi içindeki rekabet gücünü arttırmak, pazardaki paylarını genişletmek ve ürün yelpazesini artırmak amacıyla, hammadde girdilerini dünya piyasası fiyatlarından temin edilmesi amacıyla yürütülen bir teşviktir türüdür. Ancak, elbette ki teşvik dahilindeki vergisel avantajlar ithal edilmiş eşyanın kullanılarak ihraç edilmesiyle mümkün olmaktadır. Dahilde İşleme Rejimi kendi arasında ikiye ayrılarak Dahilde İşleme İzin Belgesi ve Dahilde İşleme İzni şeklinde sistem içerisinde aktif rol alır. Ekonominin her alanında olduğu gibi her ne kadar ihracatı arttırmak gibi iyi bir hedefle yola çıkılmış olsa da yurt içi Pazar ele alındığında avantajlarının yanında dezavantajları da ortaya çıkmaktadır. Diğer taraftan, AB mevzuatlarına uyum çerçevesinde yeniden şekillenen teşvik sisteminin sonucu olan Dahilde İşleme Rejimi, AB’deki uygulaması ve Türkiye’deki uygulaması arasında farklılıklar gösterir. Türkiye’deki mevzuatın yeterince açık ifadelerle yurtiçi pazarını korumaması en belirgin fark olarak gösterilebilir. Son olarak da, Dahilde İşleme Rejiminden yararlanmak isteyen firmaların, mevcut avantajlardan faydalanabilmeleri için uymaları gerek sorumlulukları vardır. Firmaların teşviklerde yapmış oldukları hatalar ya da ihlallerin sonucu olarak uygulanan cezai yaptırımlar teşvik amaçlı ortaya koyulan sistemin en olumlu şekilde ilerlemesini sağlamak amaçlıdır. Mevcut sistem içerisinde oluşan, firmalar açısından sorun olabilecek durumlar oluşsa da sistemin ilerleyişinde ciddi sorun teşkil etmemekle birlikte düzelebilecek durumlardı.

Cash Incentive System which had been applied regarding increasing and improving of exportation was regulated into supporting the action and it was converted as “Incentive System under Internal Processing Regime” in 01.01.1996 at Turkey. Internal Processing Regime is an incentive type for increasing competetivness of the manufacturing companies in global economy, improving market share and product variety, supplying of raw material inputs from global market prices. However, the tax advantages under this incentive is possible on the condition of imported goods must be obtained via exported goods. Internal Processing Regime is divided into two subject; Internal Processing Permit Document and Internal Processing Permit and it takes an active role in the system. Even though the main aim of this regime is increasing exportation, as bona fides like every field of economics; the disadantages can reveal as well as advantages considering domestic market. On the other hand; Internal Processing Regime is an outcome of re-organized incentive system according to EU regulations and there are differences between implementations in Turkey and implementations in EU. The uncertaing parts of legistation -which doesn’t protect the domestic market- in Turkey can be taken as the distinctive difference. As the last thing, there are some responsibilites for the companies which wish to take benefit from the Internal Processing Regime. Penal sanctions -which is implemented to companies for their mistakes or violations in the incentives- are for processing of the incentive system in the most positive way. Even though there are some situations as problems to the companies in the present system, these problems are not so serious to process the system and they can be fixed.