Yabancıların konut talebinin Türkiye’deki bölgesel konut talebi üzerine etkisi: Mekânsal ekonometrik analiz

Abstract

Çalışmanın amacı Türkiye’de konut satışlarında mekân etkisinin varlığını bölgesel düzeyde 2015 yılı için incelemektir. Çalışmada bölgesel konut talebi üzerinde belirleyici olabilecek ve literatürde sıklıkla kullanılan değişkenler bölgesel düzeydeki nüfus artış hızı, gelir dağılımı, konut fiyat endeksi ve Türkiye’de ikamet izni olan yabancı sayısıdır. Türkiye’deki bölgesel konut talebiyle ilgili olan diğer çalışmalardan farklı olarak, bu çalışmada ikamet izni olan yabancı sayısı, yabancıların konut talebinin bölgesel konut satışlarına olan etkisini incelemek amacıyla modele dâhil edilmiştir. Buna göre, Türkiye’de ikamet izni olan yabancı sayısı, konut fiyatları, nüfus artış hızı ve gelir dağılımının konut satışlarına olan etkisi Düzey 2 bölgeler bazında mekânsal ekonometrik modeller ile analiz edilmiştir. Mekânsal ekonometrik modellerden elde edilen tahmin sonuçları tüm değişkenlerin istatistiksel olarak anlamlı olduğunu göstermiştir. Ayrıca, analizde uygulanan mekânsal testler sonucunda incelenen yıl için Türkiye’de bölgesel konut satışlarında mekân etkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Analiz sonucunda bölgesel konut talebi ve belirleyicileri arasındaki ilişkiyi açıklayan en iyi modelin ise, Mekânsal Durbin Modeli olduğuna karar verilmiştir. Mekânsal Durbin Modeli’nin tahmin sonuçlarına göre, nüfus artış hızı, gelir dağılımındaki adaletsizlik ve ikamet izni olan yabancı sayısındaki artış konut satışlarını arttırırken, konut fiyat endeksindeki yükseliş konut talebini düşürmektedir.