5510 sayılı Kanun'a göre genel sağlık sigortası kapsamında olup bundan yararlanamayanlar: Denizli örneği

Abstract

Genel Sağlık Sigortası (GSS), toplumdaki tüm bireylerin tamamını sağlık güvencesi kapsamına alan primlerle finanse edilen bir sosyal güvenlik programıdır. Türkiye?de GSS öncesi kamu sağlık sisteminin finansmanı ve sağlanan hizmetler ile yararlanma koşulları parçalı ve dağınık bir yapı arz etmekteydi. Belirtilen durum sağlığa erişimde eşitsizliğe ve sağlık güvencesizliğine yol açmaktaydı. Sağlıkta dönüşüm projesinin bir bileşeni olan Genel Sağlık Sigortası 5510 sayılı Kanun ile 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir. GSS ile Türkiye'de yaşayan tüm vatandaşlar, yasal olarak ikamet eden yabancılar, mülteci, sığınmacı ve vatansızlar sağlık güvencesi kapsamına alınmıştır. . Bununla beraber, sağlık harcamalarını kamu sağlık sistemi dışına kendileri karşılayanların oranı 2011 yılı itibariyle %11 civarındadır (TÜİK, 2011). 5510 sayılı Kanun'un herkesi kapsam altına almasına karşın halen sağlık güvencesi olmayanların bulunması GSS uygulamasında fiilen bir kapsam sorununa işaret etmektedir. Çalışma 5510 sayılı Kanun kapsamına giren ancak GSS' den yararlanamayanların, söz konusu sistemden yararlanamama nedenlerini tespit etmeyi amaçlamaktadır.. Araştırmada TÜİK Hane Halkı Bütçe Anketi verilerinden sağlık güvencesi olmayanların sosyo-ekonomik özellikleri tespit edilmiştir. Ardından nitel veri toplama tekniklerinden biri olan görüşme yöntemi ile sağlık güvencesi olmayanlardan toplanan veriler içerik analizine tabi tutulmuş ve tablolaştırılmıştır. Görüşmeler 2010 yılında Pamukkale Üniversitesi Hastaneleri'nde tedavi gören, GSS kapsamında olmasına karşın, cepten ödeme yapan ya da hastaneye borcu nedeniyle hakkında icra takibi yapılan hastalar hastalar/hasta yakınları ile yarı yapılandırılmış görüşme formu ile gerçekleştirilmiştir. Bireyler GSS kapsamında olmasına karşın çeşitli nedenlerle sistemden yararlanamamaktadır. Bunlar arasında kendi hesabına çalışan ve çiftçilerin SGK?ya prim borçlarının bulunması, kişilerin GSS'den haberdar olmamaları, yoksul olmalarına karşın üzerlerinde emlak ya da araç olması, bürokratik işlemler, vb. nedenlerle Yeşil Kart alamamaları,, yevmiyeli ve mevsimlik çalışanların kayıt dışı çalışması, işsizlik, GSS?den yararlanabilmek için gerekli gün sayısının doldurulamaması hastaların GSS'den fiilen yararlanamamasına neden olmaktadır. Hastalar ya da yakınları borçlarını ödeyemedikleri için ya hastaneye borçlu kalmakta ya da yakın akrabalarından, dostlarından borç alarak veya mallarını satarak sağlık masraflarını ödemeye çalışmaktadırlar. Genel Sağlık Sigortası fiili kapsamını genişletebilmek için, kayıtlı istihdamı teşvik edecek politikalar geliştirilmeli, prim borçlusu olan bağımsız çalışanların GSS primlerini ödemeleri halinde sistemden yararlanmaları mümkün kılınmalı, işsizlik sigortasına prim ödememiş işsizlerin primlerinin belirli süre devlet tarafından ödenmesi sağlanmalı, GSS ile ilgili bilgilendirme ve bilinçlendirme kampanyaları yaygınlaştırılmalıdır.

General Health Insurance (GHI) is a social security program which include all he individuals in the society to the health assurance which is financed by premiums. Before the foundation of GHI were in the finance of public health system, the provided services and benefitting conditions were in a limited and scattered form. This situation caused inequality and insecurity of health in terms of access to health. General Health Insurance which is a component of transformation in health came into effect with the Law number 5510 on 01.10.2008. Thanks to GHI all the citizens in Turkey, foreigners accommodating legally, refugees, asylum seekers and stateless people have been included into the health assurance. Moreover, the percentage of the people who cover the cost of health expenditures excluded from public health assurance was around %11 in 2011 (TÜİK, 2011). Although the Law number 5510 includes everybody, there are some people who do not have a health insurance and this presents a problem in the application of GHI regarding the scope in act. This study aims to ascertain the reasons why people who are included in the Law number 5510 cannot benefit from GHI. In this research the socio-economical features of the ones who do not have a health assurance have been ascertained by using the data of TÜİK Household Budget Questionnaire. Next, interview technique which is one of the qualitative research technique has been employed in order to collect data from the people not having health insurance and the data content has been analyzed and tables have been designed. The interviews have been performed with the patients and the people attending them who paid to the hospital or subjected to execution as they haven?t been able to pay although they are included in the program treated at Pamukkale University by using semi structured interview technique. Although these people are included in GHI program, they cannot benefit from the system because of various reasons. Some of these reasons are self employed and farmers owe premium debts to SGK, people are unaware of GHI, they have their own cars or real estate although they are poor, they cannot have a green card because of reasons such as bureaucratic processes, unregistered employees such as casual and seasonal workers, they are unemployed or they have not completed the required day numbers in order to benefit from GHI program. The patients or the people attending them cannot pay the debts and owe to the hospitals or they get debts from their relatives or friends, or they sell their goods and try to pay their debts. In order to enlarge General Health Insurance, the politics should be developed in order to embolden the registered employment. If self employed owing Premium debts pay their GHI premiums, it should be possible for them to benefit from the system, the premiums of the unemployed who have not paid any premiums for the unemployed insurance should be paid to the state for a while, The campaigns aiming to give information about GHI should be generalized.