Dinlerde mabed-ibadet ilişkisi (yahudilik örneği) - [Presentation]

Abstract

Her dini gelenekte yüce varlığa karşı yapılması gereken sorumluluklar bulunmaktadır. Yapılması gereken bu sorumluluklara genel olarak ibadet adı verilmektedir. Mabed ise, en genel ifadeyle bir dini yapıya mensup olanların ibadetlerini bireysel ya da birlikte gerçekleştirdikleri genellikle kutsal kabul edilen mekânı ifade eder. Mabed, kutsal varlık ile en yakın olunan ve ona karşı olan saygının içten bir şekilde gösterildiği yer olarak da kabul edilmektedir. Her dinin kendine ait mabed şekilleri bulunmaktadır. Ancak, bir dine ait olan mabed şekli zaman ve mekâna göre farklılık gösterebilir. Aynı zamanda, bazen mabede yüklenen anlamda da bazı değişiklikler görülebilmektedir. Farklı mimari yapıya sahip olmakla birlikte mabed, ibadet yapılan yer olması işlevini muhafaza etmektedir. Her dinde mabede önem verilmektedir. Yahudilik ise, mabed merkezli bir anlayışa sahiptir. Yahudilikte birçok ibadetin ancak mabedde yapılması gerektiği inanışı bulunmaktadır. Bu sebeple, Yahudilikte mabed merkezde yer almaktadır. Yahudi tarihinde, mabedin durumuna göre bazı ibadetler ya askıya alınmış ya da değişikliği uğramıştır. Sürgün hayatıyla bağlantılı olarak mabedin bulunmadığı zamanlarda kurban gibi bazı ibadetler ya askıya alınmış ya da şekil ve anlam değişikliği yapılarak imkânlar çerçevesinde devam ettirilmiştir. Bu çalışmamızda, ilk önce dinlerde mabed-ibadet ilişkisine kısaca değineceğiz. Ardından Yahudilikte mabed-ibadet ilişkisini tarihsel süreçleri dikkate alarak ve bazı örnekler sunarak ele alacağız.